Khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tiếp tục tấn công WHO, đảng Dân chủ tại Hạ viện Mỹ đã cáo buộc Tổng thống Trump đang cố "thí tốt" WHO để đánh lạc hướng khỏi việc xử lý dịch Covid-19 của chính quyền. Trong một lá thư gửi ông Trump, họ đã kêu gọi khôi phục ngay lập tức nguồn tài trợ của Mỹ cho WHO. Tuần trước, Tổng thống Trump đã đình chỉ việc tài trợ khi cáo buộc WHO lấy "Trung Quốc làm trung tâm" và thúc đẩy "việc đưa thông tin để đánh lạc hướng" của Trung Quốc về dịch bệnh.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo. Ảnh: Reuters
Trả lời phỏng vấn Fox News cuối ngày 22/4, ông Pompeo nói rằng cần phải "cải tổ cấu trúc WHO" để sửa chữa "những thiếu sót". Khi được hỏi liệu có khả năng thay đổi vai trò lãnh đạo WHO hay không, ông Pompeo đáp: "Thậm chí còn nhiều hơn, có thể Mỹ sẽ không bao giờ quay lại tài trợ, không để thuế của người dân Mỹ cho WHO nữa". WHO đã phủ nhận cáo buộc của chính quyền Trump, Trung Quốc khẳng định họ đã công khai và minh bạch.
Mỹ là quốc gia tài trợ nhiều nhất cho WHO, đã quyên góp hơn 400 triệu USD vào năm 2019, chiếm khoảng 15% ngân sách nước này. Các quan chức cấp cao Mỹ tuần trước đã nói với Reuters rằng Washington có thể chuyển khoản tiền này sang các nhóm viện trợ khác.
Trước đó, cũng hôm 22/4, ông Pompeo nói rằng Mỹ "rất tin" Bắc Kinh đã không báo cáo về sự bùng phát kịp thời, vi phạm các quy tắc của WHO và Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom đã không dùng quyền hạn của mình để "công khai" khi một nước thành viên không tuân thủ quy tắc. Ông Pompeo nói rằng WHO có nghĩa vụ đảm bảo các tiêu chuẩn an toàn được giám sát trong các phòng thí nghiệm virus tại thành phố Vũ Hán, Trung Quốc, nơi dịch bùng phát. Tổng giám đốc WHO "có quyền lực rất lớn đối với những quốc gia không tuân thủ".
Người đứng đầu Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) cho biết Mỹ sẽ đánh giá xem WHO có được điều hành đúng cách và tìm kiếm các đối tác thay thế bên ngoài tổ chức này.
Khả năng Mỹ ngừng tài trợ vĩnh viễn cho WHO phụ thuộc vào việc Trump có thành công tái đắc cử trong cuộc bầu cử tổng thống tháng 11 hay không. Quốc hội Mỹ kiểm soát chi tiêu liên bang và có thể thông qua luật để đảm bảo tài trợ cho WHO. Tuy nhiên, để thành luật thì cần phải có đủ sự ủng hộ, kể cả từ đảng Cộng hòa của ông Trump.
