Trong bài phát biểu tại Đối thoại Shangri-La, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter đã kêu gọi Trung Quốc tham gia vào "mạng lưới an ninh" khu vực châu Á - Thái Bình Dương chứ đừng khư khư tự cô lập mình bằng những hành động gây hấn trên Biển Đông.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter đang đề xuất đẩy nhanh và tăng cường hợp tác quốc phòng tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương bằng cách mở rộng "mạng lưới an ninh" của các nước có quân đội tập luyện chung và cuối cùng là hoạt động cùng nhau.
Phát biểu tại Hội nghị an ninh quốc tế Shangri-La ở Singapore ngày 4/6, ông Carter nói rằng Trung Quốc sẽ được hoan nghênh trong mạng lưới này. Nhưng ông cũng dẫn ra những lời chỉ trích thường xuyên của Mỹ về việc Trung Quốc gây hấn với các nước láng giềng bằng việc mở rộng các hoạt động xây dựng trên những đá ngầm, đảo, rạn san hô... ở Biển Đông.
Ông Carter nói rằng mạng lưới an ninh này sẽ đại diện cho "làn sống tiếp theo" trong an ninh châu Á - Thái Bình Dương.
"Bất cứ quốc gia nào, bất cứ đội quân nào, không kể khả năng, ngân sách hay kinh nghiệm, đều có thể tham gia vào đây (mạng lưới an ninh). Mọi người đều có tiếng nói, không ai bị loại trừ và hy vọng là không ai tự loại mình ra", ông nói, ám chỉ Trung Quốc.
 |
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter phát biểu tại Đối thoại Shangri-La. Ảnh: AP |
Một quan chức Trung Quốc đã tỏ ra hoài nghi về mạng lưới này. Chuẩn Đô đốc Quan Hữu Phi (Guan Youfei), giám đốc văn phòng đối ngoại của Bộ Quốc phòng Trung Quốc nói rằng Bắc Kinh hoang nghênh việc Mỹ thiết lập quan hệ chặt chẽ với các nước châu Á. Nhưng ông thúc giục Washington giảm các cuộc tập trận trong khu vực, giảm "khiêu khích" như hoạt động đưa máy bay,l tàu tới gần các nước khác. "Tôi tin điều này sẽ giúp Mỹ đóng vai trò tốt hơn trong khu vực" ông nói thông qua người phiên dịch.
Nên đọcÔng Carter nhấn mạnh những khả năng hợp tác với Trung Quốc trong khi tuyên bố Mỹ vẫn là cường quốc ưu việt.
"Mỹ muốn mở rộng các thỏa thuận hợp tác quân sự với Trung Quốc, không chỉ tập trung vào giảm thiểu rủi ro mà còn hợp tác trên thực tế. Quân đội 2 nước có thể làm việc cùng nhau", ông Carter nói.
Tại một cuộc họp báo ngay sau đó, Đô đốc Harry Harris, chỉ huy trưởng Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương Hoa Kỳ nói rằng: trong khi lực lượng của ông đã sẵn sàng để đối đầu với Trung Quốc nếu cần thì đã có một vài vấn đề quan trọng với Trung Quốc trong thời gian gần đây tại Biển Đông.
"Chúng tôi đã nhìn thấy hành vi tích cực của Trung Quốc trong vài tháng gần đây", ông Harris nói. "Tôi được khuyến khích bởi những hành động" giữa quân đội Mỹ và Trung Quốc. Ông lưu ý rằng Trung Quốc có kế hoạch tham dự cuộc tập trận Vành đai Thái Bình Dương năm nay. Các tàu chiến Mỹ và Trung sẽ hoạt động cùng nhau từ đảo Guam tới Hawaii.
Còn Đô đốc John Richardson, một quan chức cấp cao của Hải quân Mỹ thì nói rằng "càng có nhiều" sự tương tác trên biển với hải quân Trung Quốc là an toàn và chuyên nghiệp.
Trong đề xuất "mạng lưới an ninh có nguyên tắc", ông Carter nói rằng nó bao gồm "những quốc gia xây dựng các kết nối cho một mục đích chung, lên kế hoạch và đào tạo cùng nhau, cuối cùng là hoạt động phối hợp với nhau". Trong tháng 9 năm nay, ông Carter sẽ cùng với người đồng cấp Lào, cùng tổ chức một cuộc họp các bộ trưởng quốc phòng xuyên suốt khu vực châu Á - Thái Bình Dương để tìm ra những cách mới mở rộng và củng cố mạng lưới an ninh khu vực.
Về xung đột Biển Đông leo thang, ông Carter nói rằng Trung Quốc đang tự cô lập mình bằng cách xây các đảo nhân tạo ở đó.
Về phán quyết của Tòa Trọng tài thường trực đối với vụ kiện của Philippines trước những tuyên bố của Trung Quốc trên Biển Đông, ông Carter nói đây là "cơ hội để Trung Quốc và phần còn lại của khu vực hướng đến một tương lai có nguyên tắc, làm mới ngoại giao, giảm căng thẳng thay vì leo thang".
Bảo Linh (NYTimes)
