Tục lệ hun khói người chết thành xác ướp đã tồn tại suốt nhiều thế kỷ qua ở bộ tộc Dani ở thung lũng Baliem của đảo Western Papua New Guinea.
Việc hun khói thành xác ướp sẽ giúp thi thể người chết được bảo toàn nguyên vẹn trong suốt hàng trăm năm ngay cả trong môi trường ẩm thấp của hòn đảo nơi bộ lạc này sinh sống. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ được áp dụng với những tù trưởng vì đại có công lao to lớn.
 |
Eli Mabel, một tù trưởng của bộ tộc Dani ôm xác vị tù trưởng quá cố Agat Mamete Mabe. |
Quá trình hun xác bằng khói bếp sẽ diễn ra trong thời gian từ 1 đến 3 tháng tại chính ngôi nhà của vị tù trưởng đó. Trong thời gian đó, không ai được bước vào ngôi nhà này trừ những người kế vị. Họ sẽ lấy phần nội tạng trong xác người chết, sau đó đặt tù trưởng của họ ở tư thế ngồi bó gối, buộc dây cố định vị trí rồi đặt lên gác bếp.
Lửa sẽ được nhóm phía dưới suốt ngày đêm cho đến khi mỡ trên cơ thể chảy xuống hết qua lỗ thoát ở hông, thi thể người chết quắt lại như một cục gỗ có màu đen bóng.
Sau đó, xác của các vị tù trưởng này sẽ được đặt trong một ngôi nhà thiêng. Không ai được phép ra vào nơi này nếu các vị tù trưởng kế vị chưa cho phép. Bất cứ ai vi phạm sẽ phải chịu hình phạt bị cắt đầu.
 |
Trải qua hàng nghìn năm, chỉ có khoảng 10 tù trưởng được ướp xác theo phương pháp này. |
Với người Dani, bằng cách này, các vị tù trưởng sẽ tồn tại mãi mãi để che chở và bảo vệ những người còn sống.
Mặc dù ngày nay, tục lệ này đã không còn tồn tại, nhưng người Dani vẫn giữ lại số lượng lớn các xác ướp như một biểu tượng cho lòng thành kính.
Lê Huyền (tổng hợp)
