(Tinmoi.vn) Chuyến thăm của ôngTập Cận Bình tới Hàn Quốc trong hai ngày 3-4/7 là một động thái thể hiện quyết tâm của Trung Quốc trong việc làm đảo lộn các liên minh của Mỹ ở Đông Bắc Á, thiết lập cấu trúc an ninh mới do Bắc Kinh dẫn đầu.
Hàn Quốc cùng với Nhật Bản là hai đồng minh lớn của Mỹ tại Đông Bắc Á. Trong khi đó, Trung Quốc là đồng minh thân cận, đối tác số một của Triều Tiên. Mâu thuẫn giữa hai miền Nam - Bắc triều khiến quan hệ Trung - Hàn chưa bao giờ được đẩy mạnh. Thế nhưng, chuyến công du Hàn Quốc của ông Tập đã làm thay đổi cục diện quan hệ quốc tế hiện nay.
Trước đây, các lãnh đạo Trung Quốc thường tới thăm đồng minh Triều Tiên trước khi sang Hàn Quốc, song lần này ông Tập đã phá lệ khi tới Seoul trước. Ông Tập chưa hề có chuyến thăm nào tới Triều Tiên, và ông cũng không hề mời nhà lãnh đạo Kim Jong-un tới Bắc Kinh.
Thay vào đó, Trung Quốc quay sang "bắt tay" cùng Hàn Quốc với biểu hiện là hiệp định thương mại song phương trị giá 270 tỷ USD, trong bối cảnh quan hệ Nhật - Hàn đang ngày càng nguội lạnh. Động thái này cho thấy nhiều khả năng, Trung Quốc đang tham vọng làm suy yếu vị thế của Mỹ tại khu vực này và từng bước thế chân siêu cường số 1 thế giới.
Chủ tịch TQ Tập Cận Bình đang trong chuyến công du tại Hàn Quốc
Chuyến thăm Hàn Quốc của ông Tập diễn ra trong bối cảnh Hàn Quốc và Nhật Bản (hai đồng minh thân cận của Mỹ ở châu Á) đang có những bất đồng liên quan đến tranh chấp quần đảo Dokdo và động thái diễn giải lại hiến pháp mới đây của Nhật. Thực tế này khiến cho toan tính kéo Hàn Quốc ra khỏi quỹ đạo Mỹ của Trung Quốc càng có cơ hội thành công hơn.
Ông Chun Yungwoo, cố vấn an ninh quốc gia của cựu Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung-bak nhận định: “Ông Tập không thể bỏ lỡ thời cơ để khoét sâu vào sự lạnh nhạt trong quan hệ giữa Nhật Bản và Hàn Quốc. Thời điểm diễn ra chuyến thăm này chứng tỏ Trung Quốc đang cố kéo Hàn Quốc ra khỏi Mỹ và Nhật Bản càng xa càng tốt.”
Tuy nhiên ông Chun cũng cho rằng mặc dù có những bất đồng về mặt lịch sử với Nhật Bản liên quan đến thời kỳ xâm lược và nô lệ tình dục trong Thế Chiến II, song Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye cũng sẽ không sa vào “toan tính thâm sâu” của Trung Quốc một cách dễ dàng.
Theo chuyên gia này, bà Park biết rõ rằng mục tiêu của ông Tập trong chuyến thăm lần này nhằm chia rẽ Mỹ với Hàn Quốc, đất nước nơi gần 30.000 lính Mỹ đang đồn trú, và bà sẽ không chấp nhận điều đó.
Ngoài ra, một chuyên gia ngoại giao cấp cao của Trung Quốc đã thừa nhận rằng Bắc Kinh và Seoul vẫn còn những bất đồng sâu sắc liên quan đến vấn đề Triều Tiên. Hàn Quốc muốn ông Tập sử dụng đòn bẩy kinh tế của mình để buộc Triều Tiên từ bỏ chương trình hạt nhân. Trong khi đó, lo sợ xảy ra bất ổn ở Triều Tiên, Trung Quốc sẽ rất khó có thể chấp nhận yêu cầu này.
Binh lính Mỹ - Hàn trong một cuộc tập trận đổ bộ
Yang Xiyu, một thành viên cấp cao tại Viện Nghiên cứu Quốc tế Trung Quốc tại Bắc Kinh cho hay: "Hàn Quốc và Trung Quốc đều có những mục tiêu chung về phi hạt nhân hóa, nhưng chúng tôi vẫn tồn tại những khác biệt".
Ngay trước khi Tập Cận Bình đặt chân tới Seoul, phía Nhật Bản cũng đã có những động thái làm "ấm lên" mối quan hệ với Triều Tiên - đồng minh đang bị Trung Quốc "ghẻ lạnh".
Hôm 3/7, Thủ tướng Shinzo Abe tuyên bố sẽ gỡ bỏ một số lệnh cấm vận đối với Triều Tiên. Thủ tướng Abe cho rằng Bình Nhưỡng đã thể hiện thiện chí giải quyết vấn đề các điệp viên Triều Tiên bắt cóc hàng trăm người trong thập niên 1970 và 1980.
Truyền thông Nhật Bản trước đó cho rằng Tokyo sẽ gỡ bỏ những quy định đối với người Triều Tiên muốn đến Nhật Bản và chấm dứt lệnh cấm một số tàu Triều Tiên vào các cảng Nhật Bản.
Nhật Bản có động thái trên sau khi Tokyo và Bình Nhưỡng hội đàm tại thủ đô Bắc Kinh (Trung Quốc), bàn thảo về số phận của hàng chục người Nhật Bản - mà theo Tokyo là có đến hàng trăm người - bị điệp viên Triều Tiên bắt cóc.
Trong khi đó, các quan chức Mỹ ở Washington cũng dõi theo chuyến thăm của ông Tập tới Hàn Quốc một cách cảnh giác. Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách Đông Á Daniel Russel hồi tháng trước đã tuyên bố trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện rằng chuyến thăm này của ông Tập là “một dấu mốc lớn”.
Tuy nhiên Mỹ vẫn tin rằng dù còn tồn tại một số vấn đề, quan hệ giữa Nhật Bản và Hàn Quốc sẽ vẫn gìn giữ được nền tảng vững chắc và không dễ gì phá bỏ được.
Tàu sân bay USS George Washington của Mỹ tại cảng Yokosuka, Nhật Bản
Mỹ cũng tin rằng đây là một nỗ lực nữa của Trung Quốc nhằm phát một thông điệp tới Mỹ rằng Trung Quốc đang muốn định hình lại cấu trúc an ninh trong khu vực, trong đó Trung Quốc đóng vai trò cầm trịch. Muốn làm được điều đó, Trung Quốc phải tìm mọi cách phá vỡ liên minh Mỹ-Nhật-Hàn ở Đông Á, và họ đang nhắm đến mắt xích quan trọng là Hàn Quốc.
Ở Trung Quốc, chuyến công du của ông Tập được quảng bá như là một bước đột phá để tăng cường mối quan hệ “nồng ấm” giữa Bắc Kinh và Seoul, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế. Trong khi kim ngạch thương mại hai chiều giữa Trung Quốc và Hàn Quốc ngày càng tăng nhanh, giá trị giao dịch thương mại giữa Mỹ với Hàn Quốc vẫn chỉ giẫm chân tại chỗ ở mức 125 tỉ USD.
Tuy nhiên, theo một cuộc khảo sát mới được thực hiện gần đây, Trung Quốc còn phải làm rất nhiều điều mới có thể chiếm được tình cảm của người dân Hàn Quốc. Khảo sát này cho thấy đa phần người dân Hàn Quốc coi Trung Quốc là một “mối đe dọa” trong khu vực, đặc biệt là trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng hung hăng trong tranh chấp lãnh thổ với các nước láng giềng.
Đa số người dân Hàn Quốc được hỏi trả lời rằng Mỹ vẫn là quốc gia nổi tiếng nhất đối với họ và là đồng minh quan trọng nhất với Hàn Quốc trong trường hợp nổ ra chiến tranh.
Yên Yên (Theo New York Times)
