Chiến dịch của Donald Trump đã kêu gọi đồi Capitol ủng hộ ông Trump khi chiến dịch này cáo buộc gia đình của một người lính Mỹ Hồi Giáo thiệt mạng ở Iraq đã "tấn công" ông Trump trong một vụ việc, tạo nên làn sóng khiển trách mạnh mẽ, thậm chí từ cả các thành viên trong đảng Cộng Hòa với ông Trump.
Những chỉ trích nhằm vào Trump của Khizr Khan và Ghazala Khan được đưa ra khi hai người này lên sân khấu phát biểu tại đại hội đảng Dân chủ tuần trước. Vụ việc đã gây ra mối quan tâm ngày càng tăng và làm mất tinh thần của các nhà lập pháp đảng Cộng hòa, các thành viên này cảm giác như bị "vặn sườn".
 |
Trump trong bài phát biểu mới nhất. Ảnh: RT |
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa John McCain, một cựu tù nhân chiến tranh, là cựu chiến binh nổi bật nhất trong Quốc hội, cũng là lãnh đạo hội cựu chiến binh của các binh sĩ từng tham chiến ở nước ngoài, cũng đã tham gia vào "dàn hợp xướng" những lời lên án. Điều này phản ánh vị trí của binh lĩnh đang tại ngũ cũng như các cựu chiến binh vẫn còn rất có ảnh hưởng trong xã hội Mỹ.
Tranh chấp của Trump với Khans đã thống trị các thông tin về các chiến dịch chạy đua vào Nhà Trắng trong những ngày gần đây và khắc họa sâu sắc hơn mối liên minh khó chịu giữa nhiều thành viên hàng đầu của đảng Cộng hòa và người đại diện phóng túng, ứng viên không chính thống của đảng trong cuộc bầu cử tháng 11 tới.
Rob Wasinger, một ứng cử viên Quốc hội đang làm việc cho chiến dịch của Trump đã cố gắng tiếp cận các thành viên của Quốc hội, gửi email đến các trợ lý cấp cao Thượng viện nói rằng, "Chúng tôi muốn có được một số báo cáo về vụ việc này, và thực sự sẽ đánh giá cao sự giúp đỡ của bạn."
Một lời kêu gọi tương tự cũng đã được thực hiện bởi đảng Cộng hòa trong Hạ viện, theo một phụ tá cao cấp cho biết.
Kèm theo đó là những lời kêu gọi đến các nhà lập pháp sử dụng mọi biển pháp có thể để cố gắng làm lu mờ đi những tranh cãi ngày càng tăng kể từ sự xuất hiện vào tuần trước tại đại hội đảng Dân chủ của Khans, cha mẹ của sỹ quan quân đội Mỹ Humayun Khan, người đã bị giết bởi một quả bom ở Iraq cách đây 12 năm .
Hope Hicks, một phát ngôn viên của Trump, mỉa mai rằng chiến dịch rất biết ơn về sự hỗ trợ từ Quốc hội và đảng Cộng hòa đang làm việc để đảm bảo cho ứng cử viên của đảng Dân chủ Hillary Clinton sẽ giành chiến thắng trong kỳ bầu cử tổng thống sắp tới.
 |
Ông bà Khans trong bào phát biểu nổi tiếng tại đại hội đảng Dân Chủ. Ảnh: NYT |
Nên đọcSự hấp dẫn của cuộc tranh cãi với Khans không tạo ra bất kỳ điều gì có ích cho Trump. Một phụ tá Thượng viện Cộng hòa cao cấp cho biết các nghị sĩ đảng Cộng hòa đã rất đồng tình với tuyên bố trước đa số Thượng viện của Lãnh đạo Mitch McConnell vào ngày chủ nhật gọi sỹ quan Khan là "một anh hùng Mỹ" và ghi nhận "một lệnh cấm đi lại đối với các thành viên của một tôn giáo chỉ đơn giản là trái ngược lại với các giá trị Mỹ. ". Nhưng phụ tá trên cũng cho biết rằng các thành viên của đảng Cộng Hòa trong Thượng viện sẽ không rút đi sự ủng hộ với Trump.
Trong một bài phát biểu tại hội nghị đảng Dân chủ với vợ ở bên cạnh, Khizr Khan giới thiệu về nghĩa vụ quân sự của con trai mình và chỉ trích lời gọi của Trump cho một lệnh cấm tạm thời đối với người Hồi giáo muốn nhập cư vào Hoa Kỳ, ông đưa ra một bản sao của Hiến pháp Hoa Kỳ và đề xuất Trump đọc nó.
Kể từ đó, Trump phàn nàn rằng ông đã bị tấn công "đầy ác ý" bởi cặp vợ chồng và có ý nói rằng Ghazala Khan có thể đã không được cho "phép" để nói, ngụ ý rằng sự im lặng của cô phản ánh những hạn chế, những giáo điều mà một phụ nữ Hồi giáo truyền thống phải chịu đựng.
McCain, ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa năm 2008 và hiện tại là chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện, đã ban hành một tuyên bố dài mạnh mẽ chỉ trích bình luận của Trump.
"Đảng của chúng tôi đã giành cho anh ta sự đề cử, nhưng điều đó không đi kèm với giấy phép để bôi nhọ những người tốt nhất trong số chúng tôi," ông McCain , một cựu tù nhân trong chiến tranh Việt Nam cho biết.
Đồng nghiệp của ông tại Ủy Ban Quân Sự Hạ Viện , đại diện bang Texas Mac Thornberry, đồng tình với McCain , nói trong một tuyên bố ông đã cảm thấy " kinh hoàng khi nghĩ về những gì mà Khizr và Ghazala Khan đã phải chịu đựng sau khi họ nói về con trai họ và sự hy sinh của anh ấy."
Người đứng đầu của hội Cựu chiến binh 1,7 triệu thành viên cũng cho biết cuộc tấn công của Trump nhằm vào Khans đã đi quá xa.
"Bầu cử năm hay không, VFW (Hội cựu chiến binh Mỹ) sẽ không tha thứ cho bất cứ kẻ nào mắng mỏ một thành viên trong gia đình Sao Vàng dù cho kẻ đó bao biện rằng đang thực hiện quyền tự do ngôn luận hay phát biểu của mình" Brian Duffy , người chỉ huy quốc gia của tổ chức cựu chiến binh chiến tranh lâu đời nhất và lớn nhất của nước Mỹ cho biết. Gia đình Sao Vàng (Gold Star) là các gọi các gia đình có người thân hi sinh trong các cuộc chiến tranh.
Tổng thống Barack Obama không đề cập đến tên của Trump, nhưng cho biết gia đình quân nhân đã bị mất người thân trong chiến tranh nên được vinh danh vì sự hy sinh của họ.
"Không ai đóng góp nhiều hơn cho sự tự do và an ninh của chúng ta bằng các gia đình Sao Vàng trên đất nước này", ông Obama nói tại hội nghị quốc gia Disabled American Veterans ở Atlanta. "Gia đình Sao Vàng của chúng ta đã thực hiện một sự hy sinh mà hầu hết chúng ta thậm chí không thể tưởng tượng nổi. Họ đại diện cho những gì tốt nhất của đất nước chúng ta."
Trong luận điểm của người gửi đến các nhà lập pháp, những người tham gia chiến dịch của Trump cho biết ông Trump "muốn kết thúc khủng bố Hồi giáo cực đoan, vì vậy mà những người lính của chúng ta như con trai của ông Khan sẽ được an toàn."
Thông báo này cũng nói Trump đã không so sánh trực tiếp những hy sinh của mình với Khans. Vào cuối tuần qua, Trump cho biết, ông cũng đã phải hy sinh nhiều trong cuộc sống của mình bằng cách làm việc chăm chỉ, tạo việc làm và thành công.
Gia đình Khans đã nổi giận với phát biểu đó và trong lần xuất hiện trên truyền hình cuối tuần qua, cho biết Trump đã không biết gì về đạo Hồi và về sự hy sinh của gia đình họ.
Những phát ngôn bạo miệng và những đề xuất gây tranh cãi như lệnh cấm người Hồi giáo, một kế hoạch để ngăn ngừa người nhập cư bất hợp pháp bằng cách xây dựng một bức tường dọc theo biên giới Mexico,... là điều Trumo đã nhắc đến rất nhiều lần trong chiến dịch kêu gọi cử tri. Từ đó dẫn đến sự miễn cưỡng của đảng Cộng hòa trong việc đề cử ông là ứng viên của đảng chạy đua vào Nhà Trắng.
Hôm thứ Hai, trong một sự kiện tòa thị chính ở Columbus, Ohio, Trump nói với những người ủng hộ rằng các cuộc bầu cử tháng 11 tới có thể có "gian lận". Sau ngày hôm đó, ông cho biết cựu ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ Bernie Sanders đã "thực hiện một thỏa thuận với quỷ dữ" khi ông đồng ý trở lại ủng hộ cho Clinton. "Cô ấy là ma quỷ", Trump nói, ý ám chỉ Clinton.
Trước đó, trong một tuyên bố của mình, McCain nhớ lại nguyên nhân sự hy sinh của Humayun Khan, ông nói rằng khi một kẻ đánh bom tự sát bằng xe oto nhắm đến hàng trăm căn hộ, nơi ở của những người lính Hoa Kỳ, sỹ quan này đã nói với cấp dưới của mình ở lại, sau đó anh chạy về phía chiếc xe đó.
McCain cảm ơn gia đình Khans vì đã đến Mỹ, ông nói rằng "con trai của họ là một trong những chàng trai tốt nhất của nước Mỹ, và tưởng nhớ đến sự hy sinh của những người như con trai họ sẽ làm cho chúng ta là một quốc gia tốt hơn -. Và Humayun Khan sẽ không bao giờ bị lãng quên".
Trong một bài phát biểu với các mạng truyền hình hôm thứ Hai, Khizr Khan nói rằng Trump là một nhà lãnh đạo thiếu sự đồng cảm và khiển trách ông vì đã "ném loạt đạn" đầu tiên vào cuộc tranh cãi.
Trump đã cố gắng để chuyển trọng tâm câu chuyện ra khỏi gia đình Khans.
"Câu chuyện này không phải là về ông Khan, người có thể thực hiện những cuộc phỏng vấn khắp nơi, mà là KHỦNG BỐ Hồi giáo cực đoan và Hoa Kỳ. Hãy thông minh hơn đi!" Trump viết trên Twitter vào thứ hai.
Ghazala Khan đã viết một bài xã luận trên tờ The Washington Post hôm Chủ Nhật nói rằng bà đã giữ im lặng trong bài phát biểu của chồng mình để tránh việc không thể kiềm chế mà công khai nỗi đau đó trong hội nghị.
Hôm chủ nhật, đối thủ của Trump, bà Clinton đã lên án Trump là người đã khơi mào lại nỗi đau của các bậc cha mẹ. Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan đã ban hành một tuyên bố hỗ trợ các gia đình như Khans.
Trump đã "thu hút" sự sỉ nhục tương tự như một năm trước, khi ông nói ông John McCain, người từng là một phi công hải quân bị bắn rơi và bị bắt làm tù binh trong chiến tranh Việt Nam, không phải là một anh hùng vì ông đã để bị bắt.
Trong một bức thư ngỏ, 23 gia đình Sao Vàng cho biết Trump coi rẻ sự hy sinh của họ và kêu gọi cho một lời xin lỗi.
"Điều này vượt xa chính trị. Đó là về một cảm giác cực đoan," một đoạn trong thư nói. "Đó là một cách chế nhạo đầy lịch sự cho những gì được gọi là" chính trị đúng đắn. "
Quý Vũ (Reuters)
