Quyền bầu cử, chấp nhận ý muốn của cử tri và chuyển giao quyền lực hòa bình là ba chân của "chiếc ghế" nền dân chủ Mỹ. Donald Trump tiếp tục mập mờ rằng sẽ "giữ cho bạn trong hồi hộp" về việc chấp nhận kết quả bầu cử đã và vẫn đó vẫn là một sự xúc phạm chưa từng có và không thể tưởng tượng vào đức tin của nền dân chủ Hoa Kỳ.
 |
Trump vẫn có thể trở thành cứu tinh của nước Mỹ nếu thất bại. Ảnh: WP |
Nhưng nếu cuộc bầu cử không có kết quả như ý muốn vào thứ Ba, Trump có thể được ca ngợi là vị cứu tinh của nước cộng hòa bằng một sự thừa nhận uyển chuyển.
Rất nhiều người xem ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa chạy đua bằng một chiến dịch phân biệt chủng tộc, bài ngoại, phân biệt giới tính và mang tới thông điếp của thuyết Da trắng thượng đẳng. Với phong thái và thiên hướng công kích đối thủ bằng những phát biểu cường điệu, không ai nghĩ rằng Trump còn có khả năng làm một cái gì đó rất cao quý.
Trong bài phát biểu chấp nhận đề cử của mình tại Cleveland, Trump tuyên bố: "Chỉ mình tôi có thể làm giấc mơ Mỹ sống lại ". Và nếu ông thất bại trong cuộc bầu cử hôm nay, cũng chỉ một mình ông có thể làm dịu đi sự sự quá khích của những cử tri có thể cảm thấy bị cướp đoạt hoặc bị phản bội.
Nên đọcNhững ủng hộ của Trump như run lên khi ông cất tiếng kêu gọi họ chống lại những gì ông gọi là "gian lận hệ thống". Ứng cử viên của họ lan tỏa cơn thịnh nộ rộng rãi để chống lại những gì đe dọa đến vị thế ứng viên của đảng Cộng hòa. Và Trump đã thay họ để nói lên những điều từng được coi là cấm kỵ.Trump đã tấn công vào nền tảng của sự dân chủ Mỹ bằng cách bóng gió về chuyện sẽ không chấp nhận kết quả bầu cử, và chuyện đó giờ hoàn toàn nằm trong tay ông. Đó là lý do tại sao ở một mặt nào đó, sự ổn định của Hoa Kỳ sẽ phụ thuộc vào Trump dưới lớp vỏ bọc của một chính khách, dù chỉ trong một vài phút.
Có lẽ những người đang lo lắng cho nền tảng dân chủ của nước Mỹ không mong chờ Trump sẽ đưa ra những bài phát biểu hoa mỹ về quốc gia hoặc làm quen với hai từ thất bại nếu như ông thua cuộc. Nhưng việc thừa nhận chiến thắng của đối thủ sẽ làm cho chính những người ủng hộ đối thủ có cái nhìn tốt hơn về ông.
Trump thiết lập những quy chuẩn quá thấp cho chiến dịch tổng thống và với tính khí của ông, thậm chí không ai chắc chắn về khả năng ông có thể làm theo hiến pháp để tiến gần tới một hình mẫu tiêu chuẩn vàng, Phó Tổng thống Al Gore. Ông Al Gore đã thừa nhận phán quyết của Tòa án tối cao, dù cho phán quyết đó chống lại ông trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2000, một cuộc đua mà ông đã giành được đa số số phiếu phổ thông.
Sự ổn định của nền dân chủ Mỹ đòi hỏi nhiều ở người thất bại tương tự như người giành chiến thắng. Khả năng cai trị và hàn gắn rạn nứt dân tộc của người chiến thắng được xác định rất nhiều bởi sự tôn trọng ý muốn của nhân dân của người thất bại.
Chưa bao giờ có những câu hỏi về việc chuyển giao quyền lực hòa bình trong suốt lịch sử 240 năm của Hoa Kỳ. Đây là một truyền thống mà Trump phải duy trì, đó là cách duy nhất để ông có thể trở thành người hùng nếu ông thất bại.
Quý Vũ (Wasington Post)
