Sau cái chết của vua Abdullah, Ả Rập Saudi nhanh chóng thông báo 1 trong những em trai của ông, Thái tử Salman bin Abdulaziz al Saud sẽ lên kế vị.
Người đàn ông nắm quyền kiểm soát nước xuất khẩu dầu hàng đầu thế giới cũng đã thiết lập được hành lang quyền lực tại vương quốc vùng Vịnh.
Salman, 79 tuổi là “1 người tích cực trong hoàng tộc”. Ông “được xem như một nhà cải cách thực dụng và thận trọng, giống như anh trai mình”, phóng vien Becky Anderson của CNN cho biết.
Ông từng là Bộ trưởng Quốc phòng và Phó Thủ tướng của Ả Rập Saudi, 1 đồng minh quan trọng của Mỹ ở Trung Đông trong nhiều năm qua. Cũng như vua Abdullah, ông là một trong số con trai của người sáng lập ra Ả Rập Saudi, Vua Abdulaziz.
Dưới đây là một số điểm chính về tân vương Ả Rập Saudi.
Một nhà lãnh đạo giàu kinh nghiệm
Salman từng là thống đốc của Riyadh - thủ đô Ả Rập Saudi trong gần 5 thập kỷ và suốt thời gian đó diễn ra sự thay đổi đáng kể.
“Khi trở thành thống đống vào năm 1963, Riyadh có 200.000 dân – ngày nay nó đã có hơn 7 triệu dân”, Bruce Riedel, 1 thành viên cấp cao tại Trung tâm Chính sách Trung Đông thuộc Viện Brookings viết trong 1 bài bình luận. “Salman đã chèo lái sự biến đổi lớn này với sự cai trị tốt và không có tham nhũng”.
“Ông là sự kết hợp của một nhà cải cách, một thẩm phán, một bồi thẩm đoàn trong một số vụ việc và đối phó với sự bất đồng ý kiến cũng như các vấn đề kinh tế”, Robert Jordan, cựu đại sứ Mỹ tại Ả Rập Saudi nói với CNN. “Vì vậy, tôi nghĩ ông ấy đã chuẩn bị tốt cho việc tiếp quản quyền lực”.
Kinh nghiệm của Salman khi điều hành Riyadh cũng sẽ giúp ích cho việc kiểm soát số lượng lớn các thành viên của gia đình hoàng tộc Ả Rập Saudi.
“Vì hầu hết các hoàng tử và công chúa sống tại Riyadh, ông cũng giống như cảnh quận trưởng của gia tộc, đảm bảo bất kỳ sự vi phạm nào cũng được xử lý nhanh chóng và êm ả, không công khai”, Riedel, người từng làm việc cho CIA trong 30 năm nói.
Vai trò quốc gia của ông khiến ông có thêm nhiều trách nhiệm hơn. Salman “đã chủ trì các cuộc họp nội các trong vài tháng và xử lý hầu như tất cả các chuyến công tác nước ngoài cho đất nước kể từ khi ông trở thành người kế vị năm 2012”, Riedel cho biết.
Không gây xáo trộn
Tân vương mới của Ả Rập Saudi, Salman bin Abdulaziz al Saud
Việc ông Salman lên ngôi là phù hợp với ý nguyện của cố vương Abdullah trước khi mất.
“Tôi nghĩ rằng bạn sẽ coi đây là sự tiếp nối – các chính sách rất giống nhau, động lực cũng diễn ra tương tự nhau”, James Zogby, chủ tịch viện Ả Rập – Mỹ cho biết. “Vương quốc đang hiện đại hóa, đang đổi thay, đang được cải cách và sẽ còn tiếp tục như vậy trong vài thập kỷ nữa”.
Riedel nói gia đình hoàng tộc cần có “giá trị hợp tác gia đình và sự hòa thuận cao”.
“Hai vương quốc Ả Rập trong thế kỷ 18 và 19 trước đó đã bị những cuộc xung đột trong nội bộ gia đình tàn phá, bị kẻ thù bên ngoài lợi dụng. Với Ả Rập, thế giới phải đối mặt với cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất tỏng nhiều thập kỷ, hoàng tộc sẽ muốn thẻ hiện một hình ảnh ổn định và mạnh mẽ”.
Những lo ngại về sức khỏe
Salman là 1 trong những em trai của vua Abdullah. Nhưng nay ông đã 79 tuổi, ông cũng không còn trẻ nữa.
Có những báo cáo chưa được xác nhận rằng ông có những vấn đề sức khỏe khác nhau. Nhưng truyền thông Ả Rập Saudi dưới sự kiểm soát chặt chẽ của nhà nước vẫn không thực sự chắc chắn về tình trạng của ông.
Riedel nói Salman đãbị đột quỵ, Simon Henderson thuộc Viện Washington thì nói não của tân vương “bị chứng mất trí nhớ” và các bài báo trên tờ The Economist thì đưa tin ông bị chứng Alzheimer.
“Các báo cáo có sự khác biệt rất rõ so với bệnh tình thực sự của Hoàng tử Salman – và các báo cáo y tế về bệnh tật của hoàng gia Ả Rập Saudi có thể không chính xác”, Anthony H.Cordesman, một chuyên gia về Trung Đông tại Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược cảnh báo.
Lịch trình các cuộc họp chính thức của vua Salman cho thấy phần nào tình trạng sức khỏe của ông. Nhưng Henderson không tin điều đó chứng tỏ không còn rất khỏe.
“Thực tế, ông Salman xuất hiện trước công chúng trong tất cả các sự kiện và điều này thể hiện quyết tâm trở thành vua của ông – hoặc có nhiều khả năng, tham vọng của những người thân thiết nhất với ông khiến ông làm vậy”.
Nên đọc Người kế nhiệm chờ được chắp cánh
Người đó là em trai út của Salman, hoàng tử Muqrin.
Các nhà phân tích cho rằng việc chỉ định người kế nhiệm là để đảm bảo cho một sự ổn định trong tương lai. Có vương Abdullah đã chọn Muqrin làm phó Thái tử vào tháng 3.
Ông Muqrin, 69 tuổi, tương đối trẻ. Ông từng là người cầm đầu cơ quan tình báo của vương quốc và được các nhà lãnh đạo thế giới khá yêu mến.
Muqrin “liên kết chặt chẽ với cố vương Abdullah và các chính sách hiện đại hóa cũng như cải cách của ông”, Cordesman nói.
Nhưng kế hoạch lập người kế thừa không phải là không gặp phải chỉ trích. Mẹ của hoàng tử Muqrin không mang dòng máu hoàng tộc, điều mà một số người Ả Rập Saudi rất xem trọng.
Các con trai tân vương
Một số con trai của vua Salman giữa những vị trí nổi bật.
Hoàng tử Sultan, sinh khoảng những năm 1980 trở thành phi hành gia người Hồi giáo đầu tiên và hiên jđang là chủ tịch của cơ quan du lịch Ả Rập Saudi. Hoàng tử Abdulaziz là Thứ trưởng Bộ dầu mỏ. Hoàng tử Faisal là thống đốc khu vực Medina.
Một người con trai khác là hoàng tử Khaled, anh là một trong số những phi công tham gia không kích chống IS tại Syria hồi năm ngoái.
Thông tin chi tiết về cuộc sống và sự giáo dục trước đây của vua Salman không có sẵn nhưng 1 cuốn tiểu sử chính thức cho biết tân vương đã học thuộc lòng kinh Quran khi mới 10 tuổi.
Bảo Linh (tin tức CNN)
