Khi người Mỹ băn khoăn về sự trỗi dậy của Trung Quốc và sự suy tàn trông thấy của Mỹ, thì người Anh đang lo lắng về vị trí cường quốc hạng hai của mình.
Bộ Quốc phòng Anh đã công bố một dự báo mới về thế giới trong năm 2035 và nó có vẻ không phải là một nơi thân thiện với Anh. Bản báo cáo với tựa đề "Môi trường vận hành tương lai 2035" cũng khá thú vị khi đưa ra cái nhìn về thế giới qua con mắt của một cựu siêu cường đang kiểm soát sự xuống dốc của mình.
Nghiên cứu thừa nhận Mỹ và Trung Quốc là những cường quốc hàng đầu thế giới. Nhưng không may cho một quốc gia hạng trung như Anh, ngày càng có nhiều quốc gia hạng trung bước lên vũ đài. "Các cường quốc đang trỗi dậy khác như Brazil, Ấn Độ sẽ có được một lợi ích chiến lược bên ngoài khu vực của họ khi theo đuổi các nguồn lực", các nhà phân tích của Anh lưu ý. "Các nước như Australia, Canada, Đức, Indonesia, Nhật Bản, Mexico, Nigeria, Nam Phi và Thổ Nhĩ Kỳ đều có khả năng tăng tầm ảnh hưởng trong khu vực".
 |
Đến năm 2035, Anh có thể mất đi vị trí siêu cường hạng hai của mình. Các nước nhỏ, những nhóm khủng bố trở thành mối đe dọa cho các cường quốc. Ảnh: Wikimedia Commons |
Nghiên cứu này cũng thẳng thắn thừa nhận rằng tầm ảnh hưởng của Anh có thể "suy giảm cho tới 2035 khi chúng ta cạnh tranh trong một nhóm đồng đẳng lớn hơn". Mặt khác, ảnh hưởng của Anh "sẽ tiếp tục được hỗ trợ bởi hệ thống chính phủ và sức nặng thương mại, văn hóa và ngoại giao cũng như uy tín về sự chuyên nghiệp của Lực lượng vũ trang".
Nên đọcĐiều này nghe rất quen thuộc? Chúng ta cũng có thể nói vậy khi đề cập tới sức mạnh của Mỹ.
Nói cách khác, nghiên cứu giải quyết những vấn đề cụ thể của Anh, chẳng hạn như đề cập tới những điều khoản với những thiếu hụt không tránh được của một cường quốc hạng hai. Ví dụ, báo cáo thừa nhận rằng cơ sở hạ tầng quân sự và dân sự của Anh phụ thuộc rất nhiều vào các vệ tinh không gian. Nhưng khả năng phóng vệ tinh của nước này phải phụ thuộc vào các nhà cung cấp nước ngoài. Anh cũng sẽ thấy mình tụt hậu trong cuộc đua công nghệ quân sự: "Quân đội Anh và các nước phương Tây khác, có lẽ ngoại trừ Mỹ, gần như chắc chắn bị vượt mặt trong một số công nghệ cho tới năm 2035, và có thể thường xuyên bị qua mặt ở một số khả năng quân sự.
Nhưng cũng có những vấn đề mà cả chính phủ Anh lẫn Mỹ đều phải đối mặt. Cũng như người Mỹ, các nhà hoạch định Anh lo lắng về sự phổ biến của các công nghệ quân sự tinh vi ở các quốc gia hay chơi xấu và bọn khủng bố. "Sự phổ biến của các công nghệ có nghĩa là hàng loạt các nhân vật sẽ có quyền tiếp cận với những hệ thống vốn được dành riêng cho các nước phát triển", nghiên cứu dự đoán. "Đồng thời, các nước phương Tây có thể sẽ bị vượt mặt về kinh tế, nghĩa là họ có nhiều tiền và khả năng hơn. Hơn nữa, phương Tây dường như không thể dựa hoàn toàn vào các nền tảng vũ khí tiên tiến để duy trì lợi thế của mình khi mà các nước khác nhất định sẽ mua các sản phẩm đắt tiền hơn".
Không gian mạng, các cảm biến và những hệ thống tác chiến điện tử rẻ tiền sẽ cho phép các nước nhỏ làm gián đoạn hoạt động của các đội quân tiên tiến phương Tây. Biến đội khí hậu - và nghiên cứu thừa nhận sự tồn tại của điều này thông qua mực nước biển dâng - sẽ buộc quân đội Anh phải thực hiện nhiều sứ mệnh nhân đạo hơn, đồng thời kẻ thù của Anh sẽ sử dụng nhiều thách thức pháp lý - lawfare - hơn nữa để "đánh" vào quân đội.
Di cư cũng sẽ là một yếu tố. "Các chiến dịch quân sự ở nước ngoài có thể bị ảnh hưởng bởi những mối quan ngại của cộng đồng hải ngoại Anh, ví dụ như mong muốn hỗ trợ nhân đạo cho các nạn nhân của một thảm họa tự nhiên ở đất nước của họ", nghiên cứu chỉ ra.
Về giải pháp, các nhà hoạch định Anh cũng chỉ nói được những mỹ từ như xây dựng một đội quân "có sức bật", "hoạt động chung". Nói cách khác, họ không thực sự nghĩ ra được giải pháp gì. Và không giống như Mỹ, họ không cố gắng bồi thường bằng dự án tỷ đô như F-35.
Mỹ còn cách xa vị trí cường quốc hàng hai. Nhưng quyền lực chắc chắn thay đổi, vấn đề ở đây không chỉ là suy giảm quyền lực mà còn làm thế nào để giảm thiểu sự mất mát quyền lực này.
Bảo Linh (theo National Interest)
