(Tinmoi.vn) Trong cuộc phỏng vấn với Wall Street Journal hôm 26/5, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã lên tiếng chỉ trích hoạt động đạt giàn khoan dầu khí đơn phương của Trung Quốc, đồng thời hy vọng sẽ đẩy nhanh quá trình viện trợ hàng hải cho Việt Nam.
Thủ tướng Abe cho biết, Nhật Bản muốn đấy nhanh việc cung cấp các tàu tuần tra cho Việt Nam. Tuy nhiên, do điều kiện hiện tại, "các tàu vẫn chưa được đóng, vì vậy chúng sẽ chưa sẵn sàng trong nay mai".
Tuyên bố trên của Thủ tướng Nhật được đưa ra tuyên bố trong bối cảnh Trung Quốc đang hạ đặt trái phép giàn khoan 981 sâu trong thềm lục địa Việt Nam, đồng thời điều hơn 100 tàu đi theo hộ tống. Tàu Trung Quốc dùng nhiều biện pháp như đâm va, phun vòi rồng để ngăn chặn tàu Việt Nam thực thi công vụ, làm nhiều người bị thương.
Ông Abe cho biết "các hoạt động khoan dầu đơn phương" của Bắc Kinh tại vùng biển mà Việt Nam tuyên bố chủ quyền "đang làm gia tăng căng thẳng", đe dọa hòa bình và an ninh trong khu vực.
Thủ tướng Abe bày tỏ muốn thúc đẩy nhanh việc viện trợ hàng hải cho Việt Nam
"Chúng tôi sẽ không bao giờ dung thứ cho hành động thay đổi nguyên trạng bằng vũ lực hay cưỡng ép", thủ tướng Nhật nói thêm.
Ông Abe từ chối dự đoán việc các tàu mà Nhật đang đóng có thể được sử dụng trong kịch bản xung đột trong tương lai. "Chúng tôi đang cân nhắc cung cấp tàu dựa trên quan điểm rằng chúng sẽ có ích trong việc đem đến ổn định và hòa bình trong khu vực đó", ông nói.
Nhật hồi tháng 12 năm ngoái cung cấp 10 tàu tuần tra cho lực lượng tuần duyên Philippines. Nước này cũng thông báo về cuộc thảo luận đối với khoản viện trợ tương tự cho Việt Nam. Tuy nhiên, thông tin cụ thể về kế hoạch này như số lượng và thời gian vẫn chưa được xác định.
Trước đó, Thủ tướng Nhật Bản tỏ ý quan ngại về những căng thẳng trong khu vực mà theo ông, bắt nguồn từ quyết định "đơn phương khoan dầu" của Trung Quốc. Theo báo chí Nhật Bản, Tokyo không chỉ ủng hộ Hà Nội bằng lời nói, mà đang thúc đẩy kế hoạch cung cấp tàu tuần tra cho Việt Nam.
Hôm 23/5/2014, Bắc Kinh đã lên tiếng chỉ trích Tokyo một cách gay gắt.
Trong buổi họp báo thường kỳ tại Bắc Kinh, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi đã cảnh cáo Nhật Bản là không nên xen vào cuộc tranh chấp giữa Trung Quốc và các nước Đông Nam Á tại vùng Biển Đông, để gọi là "bảo vệ hòa bình và ổn định trong vùng".
Ngoài việc chỉ trích hành động gây căng thẳng của Trung Quốc, Nhật Bản cũng có dấu hiệu thúc đẩy mạnh mẽ hơn kế hoạch giúp đỡ Việt Nam tăng cường năng lực chấp pháp trên biển.
Theo hãng tin Nhật Kyodo, trong cuộc họp hôm 22/5, Nhật Bản và Việt Nam cũng đã đồng ý tăng cường hợp tác song phương trong việc đảm bảo an ninh hàng hải.
Một số nguồn tin từ chính phủ Nhật Bản cho biết là Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida dự trù sẽ ghé thăm Việt Nam vào khoảng cuối tháng Sáu, đầu tháng Bảy để thúc đẩy hợp tác trong việc bảo đảm an ninh hàng hải trong vùng Biển Hoa Đông và Biển Đông.
Yên Yên (TH)
