Theo Iflscience, các nhà khoa học vừa đưa ra một phát hiện mới gây xôn xao dư luận, đó là chiếc xuồng gỗ bí ẩn của người Maya cổ đại được tìm thấy trong hang động Mexico có thể đánh dấu cánh cổng dẫn đến thế giới ngầm.
Vào năm 2021, một nhóm các nhà khảo cổ học thuộc Viện Nhân chủng học và Lịch sử Quốc gia Mexico (INAH) đã tìm thấy một chiếc xuồng gỗ bị chìm trong cenote – một hố sụt tự nhiên trong khi tiến hành nghiên cứu trước công việc xây dựng theo kế hoạch.
Chiếc xuồng gỗ được bao quanh bởi xương người và động vật và nằm ở độ sâu khoảng 4,6 mét dưới nước. Theo tuyên bố từ INAH, nhóm nghiên cứu đã phát hiện khoảng 38 bộ xương, trong đó bao gồm các xương bàn chân của con người có lẽ thuộc về một phụ nữ, cũng như hài cốt của chó, gà tây, đại bàng và quan trọng là loài Tatu chín đai (armadillos).
Sự hiện diện của xương của những động vật này, cùng với hài cốt của con người khiến các nhà khảo cổ học cho rằng chiếc xuồng gỗ có thể đã được sử dụng cho mục đích nghi lễ và có lẽ đã được đặt trong hang trước khi nó bị ngập lụt.
Theo niềm tin của người Maya, các hang động và hố sụt tự nhiên ngập nước và bán ngập nước được cho là cánh cổng dẫn đến thế giới ngầm. Ngoài ra, loài armadillos được coi là hình đại diện của vị thần chthonic Maya, được gọi là Thần L, người được thể hiện như một con báo đốm mặc áo choàng có hoa văn giống với vỏ của loài armadillo.
Các nhà khảo cổ học tin rằng khả năng bơi và nín thở dưới nước của loài armadillo hay còn gọi là tatu có thể là "ám chỉ về việc con vật đi vào thế giới ngầm".
Alexandra Biar, một nhà khảo cổ học từ Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp (CNRS) cho biết, có những hình ảnh được biết đến trên đồ gốm Maya về các con armadillos xuất hiện như một “chiếc ghế của các vị thần”, với các vị thần đặt chân lên chúng. Biar nói thêm, điều này sẽ được liên kết trực tiếp với bằng chứng khảo cổ học trong hố sụt tự nhiên, nơi những loài armadillos có thể được coi là biểu hiện của thần thánh.
Đối với Biar và các đồng nghiệp, bản thân hình thái của chiếc xuồng gỗ đã làm tăng thêm ý tưởng rằng đây hoàn toàn là một phần của nghi lễ. Họ tin rằng mũi tàu quá nặng và cứng nên không thể sử dụng để di chuyển các dòng chảy xiết, điều này có thể khiến nó trở nên vô tác dụng trên biển.
Theo Reuters, vào thời điểm được phát hiện, chiếc xuồng gỗ “có niên đại dự kiến” là khoảng năm 830-950 CN, trùng hợp với sự kết thúc của nền văn minh Maya. Đây là một thời điểm trong lịch sử mà các thành phố Maya, như Chichén Itzá (nằm gần nơi tìm thấy chiếc xuồng gỗ) phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, việc xác định niên đại bằng carbon cho thấy chiếc thuyền bị chìm có thể được đóng vào thế kỷ 16.
Nếu điều này là chính xác thì đó là cách thể hiện sự liên tục của các nghi lễ Maya gắn liền với các vùng nước ở hố sụt (và armadillos) trong thời gian tiếp xúc với người Tây Ban Nha.
Theo các nhà khảo cổ học, vi nhựa được tìm thấy trong các mẫu được thử nghiệm, điều này có thể ảnh hưởng đến việc xác định niên đại. Do đó, các cuộc lặn mới đang được lên kế hoạch để lấy thêm mẫu gỗ và xương từ khu vực ngập nước.
