Kim Jong-un lên nắm quyền lãnh đạo tối cao Triều Tiên khi có rất ít kinh nghiệm về chính trị hay quân sự.
Kim Jong-un lên nắm quyền lãnh đạo Triều Tiên cuối năm 2011
Kim Jong-il, “Nhà lãnh đạo kính yêu” của Triều Tiên đã chọn Kim Jong-un làm người kế nhiệm sau khi ông qua đời vào ngày 17/12/2011.
Ngay sau cái chết của cha mình, Kim Jong-un đã được ca ngợi là “người kế nhiệm vĩ đại”. Ông được cũng trở thành người đứng đầu đảng, nhà nước và quân đội chỉ trong vòng 2 tuần sau cái chết của cha.
Kể từ khi lên nắm quyền lãnh đạo tối cao, Kim Jong-un đã tiến hành thanh lọc và hành quyết chú mình, Jang Song-thaek, người được truyền thông nhà nước đưa tin ấp ủ âm mưu đảo chính.
Vào tháng 9/2014, Kim Jong-un không xuất hiện trước công chúng trong vòng 1 tháng làm dấy lên các tin đồn về việc ông bị bệnh, thậm chí có sự thay đổi quyền lực. Nhưng sự tái xuất của ông trong các bức ảnh mà truyền thông nhà nước công bố sau đó cho thấy ông phải đi lại cùng với một cây gậy.
“Vua sao mai”
Kim Jong-un khoảng 11 tuổi
Rất ít thông tin về người đàn ông trẻ, người con út của Kim Jong-il với vợ 3 Ko Yong-hui. Ông có thể sinh năm 1983 hoặc đầu năm 1984, ban đầu, ông được cho là không đủ tiêu chuẩn để tiếp quản vị trí của cha mình.
Các nhà phân tích đã tập trung sự chú ý vào người anh cùng cha khác mẹ Kim Jong-nam và người anh ruột Kim Jong-chol của ông.
Tuy nhiên, việc Kim Jong-nam bị trục xuất khỏi Nhật Bản vào tháng 6/2011 và người anh hai Kim Jong-chol rõ ràng “không xứng làm nam nhi” đã giúp cải thiện cơ hội cho Kim Jong-un.
Nên đọcCác nhà phân tích nhận thấy Kim Jong-un ngày càng trưởng thành sau hi ông được đánh giá cao ở một loạt bài viết chính trị.
Được giáo dục ở Thụy Điển như các anh mình nhưng Kim Jong-un luôn tránh bị ảnh hưởng bởi phương Tây. Ông trở về nhà khi không phải học và đi ăn ngoài với Đại sứ Triều Tiên.
Sau khi trở về Bình Nhưỡng, ông được biết tham gia học tại Đại học Quân sự Kim Il-sung.
Mẹ của ông được biết đến như một người vợ mà Kim Jong-il yêu quý. Bà rõ ràng là rất ưu ái con trai mình, thường gọi ông là “Vua sao mai”.
Trong cuốn sách của mình năm 2003, “I Was Kim Jong-il's Chef”, một người đàn ông Nhật Bản với bút danh Kenji Fujimoto đã tuyên bố rằng Kim Jong-un rất được cha yêu quý.
Vào tháng 8/2010, Kim Jong-il tới thăm Trung Quốc. Một đài truyền hình Hàn Quốc dẫn lời một quan chức nước này cho biết Kim Jong-un đã cùng đi với cha mình trong chuyến này.
Một số bài báo cho rằng ông đã được xức dầu để thừa kế một phần vì ông giống với người sáng lập Triều Tiên Kim Il-sung.
Một vài nhà quan sát Triều Tiên đã đi xa hơn khi nói rằng ông có thể đã trải qua Phẫu thuật thẩm mỹ để mình giống ông nội hơn.
Ông Kim Jong-un đã có bài phát biểu công khai nhân dịp Triều Tiên kỷ niệm 100 năm ngày sinh Kim Il-sung vào ngày 15/4/2012, ca ngợi học thuyết “quân đội là số 1” và thề việc dân tộc bị đe dọa đã “mãi mãi qua đi”.
“Ưu việt trong công nghệ quân sự không còn là độc quyền của các nước đế quốc nữa. Chúng ta phải làm mọi nỗ lực để củng cố lực lượng vũ trang nhân dân”, ông nói.
Vợ Kim Jong-un
Kim Jong-un xuất hiện cùng vợ
Không có nhiều tin tức về cuộc sống cá nhân của Kim Jong-un cho đến khi hình ảnh trên truyền hình về một người phụ nữ chưa được xác định tham gia các sự kiện mà ông góp mặt. Vào tháng 7/2012, truyền hình nhà nước đã tuyên bố Kim Jong-un đã kết hôn với “đồng chí Ri Sol-ju”.
Có rất ít người biết bà Ri, nhưng sự xuất hiện phong cách của bà – kiểu tóc ngắn, sang trọng, váy tây – khiến một số nhà phân tích cho rằng bà sinh ra từ tầng lớp thượng lưu và bà phù hợp với nỗ lực xây dựng hình ảnh thoải mái hơn người tiền nhiệm của Kim Jong-un.
Những chi tiết về cuộc hôn nhân của ông Kim Jong-un và bà Ri vẫn chưa rõ ràng. Hầu hết các bài báo đều cho rằng bà Ri có thể là một ca sĩ và bà đã thu hút sự chú ý của chồng trong một cuộc biểu diễn.
Bên cạnh việc tham dự các sự kiện chính thức, sự xuất hiện công khai của cặp đôi bao gồm đi thăm viện bảo tàng, xem hòa nhạc Disney.
Ngôi sao bóng rổ Mỹ Dennis Rodman, người đã gặp Kim Jong-un vào cuối năm ngoái nói với tờ The Guardian vào tháng 9/2013 rằng ông Kim đã có một con gái.
Phản ứng quốc tế
Nên đọcNăm 2012, Kim Jong-un được bổ nhiệm làm nguyên soái – bậc quân hàm cao nhất – sau khi thực hiện một cuộc cải tổ quân sự cấp cao, loại bỏ chỉ huy quân đội Ri Yong-ho.
Kể từ đó, một số hành động của Triều Tiên đã bị cộng đồng quốc tế lên án.
Vài tháng sau khi lên nắm quyền, vào tháng 4/2012, Triều Tiên đã bắn một quả tên lửa mà nước này tuyên bố đưa vệ tinh vào quỹ đạo.
Tháng 12/2012, Triều Tiên lại sử dụng một tên lửa 3 giai đoạn để đưa vệ tinh vào không gian. Hàn Quốc, Nhật Bản và Mỹ tuyên bố đây là một vụ thử tên lửa trá hình và Hội đồng Bảo an LHQ nhất trí thông qua một nghị quyết lên án vụ phóng này, thắt chặt các lệnh trừng phạt với Triều Tiên.
Vào tháng 2/2013, Triều Tiên tiến hành vụ thử hạt nhân thứ 3, được cho là lớn gấp đôi so với vụ thử năm 2009. Điều này dẫn tới các lệnh trừng phạt mới của Hội đồng Bảo an LHQ.
Vào tháng 4/2013, căng thẳng tại Bán đảo Triều Tiên ngày càng gia tăng khi Triều Tiên rút công nhân khỏi khu công nghiệp Kaesong, biểu tượng cuối cùng của hoạt động hợp tác liên Triều. Khu công nghiệp này đã được mở cửa trở lại vào tháng 9 sau các cuộc đàm phán.
Cuộc thanh trừng đối với người chú vào cuối năm 2013 gây ra mối quan ngại của quốc tế. ông Jang từng là phó chủ tịch Ủy ban Quóc phòng quốc gia, giữ vị trí trung tâm trong sự lãnh đạo đất nước và được xem là nhân vật quan trọng trong chính quyền Kim Jong-un.
Trong tài liệu tham khảo công khai lần đầu tiên về vụ hành quyết được phát đi ngày 1/1/2014, ông Kim Jong-un nói rằng đây là sự “loại bỏ bè phái rác rưởi”.
Bảo Linh (Theo BBC)
