Việc Đảng Hồi giáo Turkestan – tổ chức lãnh đạo phong trào ly khai ở Tân Cương, Trung Quốc, tham gia chiến đấu ở Syria, gia nhập lực lượng với phong trào thánh chiến toàn cầu, đã thực sự trở thành cơn ác mộng tồi tệ của Bắc Kinh.
Phân tích phong tào thánh chiến Hồi giáo trên thế giới cho thấy rằng, trong vài tháng qua, hoạt động tuyên truyền trên Internet của Đảng Hồi giáo Turkestan (TIP) đã tăng lên đột biến. TIP, một nhóm được gọi là Phong trào Hồi giáo Đông Turkestan (ETIM) đã chiến đấu để thành lập một nhà nước Hồi giáo chính thống Đông Turkestan ở khu tự trị Tân Cương của Trung Quốc.
Các thành viên của TIP bao gồm chủ yếu là người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ. Từ năm 2001, nhóm này đã liên kết với al-Qaeda. Sau sự nổi lên của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS), các mục tiêu ý thức hệ và quy mô sự thù địch của Đảng Hồi giáo Turkestan đã có sự thay đổi. Năm 2003, TIP chuyển sang gia nhập với đế chế Hồi giáo, cùng với hai nhóm Uzbek, trở thành một bộ phận trong lực lượng của Jabhat al-Nusra. Hôm 28/7, Abu Muhammad al-Julani, lãnh đạo của Jabhat al-Nusra tuyên bố rằng nhóm sẽ được đổi tên thành Jabhat Fath al-Sham.
Hiện nay, hơn 2.000 chiến binh TIP đang chiến đấu ở phía tây bắc Syria để chống lại chế độ Tổng thống Bashar al-Assad.
 |
Sự phát triển của Đảng Hồi giáo Turkestan là mối đe dọa nghiêm trọng đối với Bắc Kinh. Ảnh: Reuters |
Nên đọcTheo Al Arabiya News, có khoảng vài nghìn chiến binh người Duy Ngô Nhĩ đang chiến đấu ở Syria.
Các phân tích cho thấy, trong những tháng gần đây, TIP đã đăng hơn 30 video và tài liệu tuyên truyền khác nhau trên Internet. Một nghiên cứu chi tiết về các tài liệu này chỉ ra rằng những thay đổi quan trọng đã diễn ra trong mục tiêu ý thức hệ và chiến lược của TIP kể từ năm 2010. Quan điểm của TIP chống lại chính quyền Trung Quốc đã trở nên triệt để hơn. Nếu trước đây, mục Tiêu Chiến lược của TIP là tiến hành một cuộc chiến khủng bố chống lại kết cấu quyền lực của Trung Quốc và tách Tân Cương khỏi Bắc Kinh, thì ngày nay, tổ chức này đã đặt ra mục tiêu toàn cầu.
Trong những video đăng tải trên mạng, các chiến binh TIP kêu gọi những người Hồi giáo trên toàn thế giới gia nhập phong trào thánh chiến chống lại các nước phương Tây. Điều đáng lo ngại nhất đối với Trung Quốc là TIP tin rằng những người Hồi giáo có thể chiến đấu ngay trong khu vực bằng cách sử dụng nhiều phương thức khác nhau thay vì đến Syria và Iraq để trực tiếp tham chiến chống lại phương Tây.
Ngoài các hoạt động quân sự ở Syria, TIP cũng đã bắt đầu chú ý nhiều hơn đến công tác tuyên truyền. Từ năm 2008, trung tâm thông tin của TIP cũng đã xuất bản tạp chí in màu trực tuyến bằng tiếng Ả Rập.
Trong số mới nhất xuất bản tháng 5/2016, có rất nhiều tài liệu về nhiều chủ đề khác nhau, từ học thuyết thánh chiến Salafi đến các bài viết chống Trung Quốc. Trước đây, nội dung chủ yếu tập trung vào việc Bắc Kinh đàn áp người Duy Ngô Nhĩ ở Đông Turkestan, thì gần đây, TIP lại năng nổ đánh giá chính trị các sự kiện ở Iraq và Syria. Đặc biệt, TIP gọi sự tham chiến của Mỹ và phương Tây là "cuộc thập tự chinh" chống lại Syria. TIP cũng cáo buộc Nga và Iran hỗ trợ quân sự cho Assad.
 |
Vụ tấn công khủng bố khiến 5 người thiệt mạng ngay tại quảng trường Thiên An Môn ở Bắc Kinh. Ảnh: Weibo |
Tạp chí này cũng tập trung những bài viết nói về việc người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ bị áp bức ở Tân Cương với những tiêu đề như: "Đông Turkestan đang sôi sục dưới sự áp bức của Trung Quốc", "Lịch sử sự đau khổ của người Hồi giáo", "Trung Quốc đã thông qua luật gây tranh cãi về cuộc chiến chống khủng bố". Trang cuối cùng của tạp chí nói rằng "việc giải phóng Đông Turkestan khỏi Trung Quốc là trách nhiệm của mọi người Hồi giáo ở Đông Turkestan".
Việc phân tích các tài liệu công bố gần đây cho những những điểm tương đồng đáng kể giữa các tạp chí của TIP và tạp chí của những nhóm khủng bố Hồi giáo cực đoan khác trên thế giới.
Sau khi phân tích cẩn thận các video, bản thu âm và các tài liệu được in ra từ tạp chí Islam Awazi, có thể kết luận rằng hầu hết trong số họ đều có tư tưởng chống Trung Quốc cũng như kêu gọi phong trào thánh chiến. Trong suốt thời gian tồn tại, TIP đã duy trì một vị trí đặc biệt đối với Trung Quốc. Tất cả các tài liệu tuyên truyền đều đề cao vấn đề Tân Cương và bày tỏ lo ngại về sự đàn áp đối với người Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi ở Tân Cương. Ở cuối mỗi thông điệp chống Trung Quốc đều là lời kêu gọi một cuộc thánh chiến.
TIP cố gắng hợp pháp hóa các hoạt động khủng bố bằng cách viện dẫn Thánh Allah. "Cuộc chiến với Trung Quốc là sứ mệnh của chúng ta với Thánh Allah", Abdullah Mansour, một trong những nhà tư tưởng Hồi giáo của TIP, người biện minh cho mục tiêu chính trị của ông với lời lẽ thần học. Theo logic Mansour, cuộc đấu tranh vũ trang chống lại Trung Quốc không phải là mục tiêu chính trị của TIP, mà đó là ý muốn của Allah. Giới lãnh đạo của TIP cho rằng 2 mục tiêu chính của họ là tách Tân Cương khỏi Trung Quốc và thành lập nhà nước Hồi giáo Đông Turkestan.
Ngày nay, TIP đã trở thành một trong những mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh toàn cầu. TIP cũng bắt đầu bắt chước chiến thuật của Taliban khi tiến hành các cuộc tấn công khủng bố. Trước năm 2003, mục tiêu các cuộc tấn công của TIP là quan chức, cảnh sát, các thành viên lực lượng an ninh Trung Quốc. Sau khi gia nhập lực lượng với al-Qaeda, nhũng cuộc tấn công của TIP đã tập trung vào những khu vực đông đúc, sầm uất hơn. Điều này dẫn đến việc quy mô tác hại và số nạn nhân cũng tăng lên nhiều hơn.
 |
| Cảnh sát vũ trang Trung Quốc tham gia diễn tập chống khủng bố ở Tân Cương, Trung Quốc. Ảnh: Chinanews. |
Việc toàn cầu hóa của các chiến binh thánh chiến Duy Ngô Nhĩ TIP và tư tưởng ly khai của họ trở thành vấn đề lớn đối với Trung Quốc. Những người bất mãn với chính sách của Bắc Kinh đã chuyển từ chủ nghĩa dân tộc sang chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan. Không thể phủ nhận thực tế rằng, Chính sách của Bắc Kinh tại Tân Cương trong 15 năm qua đã góp phần củng cố TIP và khiến tổ chức này phát triển mạnh hơn, cực đoan hơn. Lãnh đạo tối cao IS Abu Bakr al-Baghdadi từng nói rằng, Trung Quốc là mục tiêu của những người Hồi giáo.
Trong cuộc chiến chống IS, Trung Quốc theo đuổi lợi ích hoàn toàn cá nhân. Công ty dầu khí nhà nước Trung Quốc Sinopec đã thu được khoản lợi nhuận khổng lồ từ việc đầu tư phát triển dầu khí ở Iraq. Điều này cung cấp cho Bắc Kinh một cơ hội gây ảnh hưởng tới Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia ủng hộ phong trào y khai của người Duy Ngô Nhĩ. Trung Quốc không quên tuyên bố của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan rằng: "Đông Turkestan là không chỉ là nhà của các dân tộc người Turk, mà còn là cái nôi của lịch sử, nền văn minh và văn hóa Turk. Những người tử vì đạo ở Đông Turkestan là những người tử vì đạo của chúng ta. "
Tuy nhiên, thực tế cho thấy, Trung Quốc luôn đóng vai trò thụ động trong cuộc đấu tranh chống lại phong trào thánh chiến Hồi giáo toàn cầu tại Syria và Iraq. Bắc Kinh đã không gửi quân đến Trung Đông để chống IS, và thay vào đó chỉ hỗ trợ ngoại giao giới hạn riêng đối với Mỹ và Nga. Chính phủ Trung Quốc sử dụng các cuộc tấn công của chiến binh thánh chiến Hồi giáo để thuyết phục các nước phương Tây ủng hộ lập trường của Bắc Kinh về Tân Cương và nhắm mắt làm ngơ khi quyền tự do và quyền của người Duy Ngô Nhĩ bị đàn áp bởi các lực lượng an ninh Trung Quốc. Do đó, phương Tây không xem Trung Quốc là một đối tác đáng tin cậy trong cuộc chiến chống khủng bố.
Xem thêm video:
[mecloud]LLfoBf1WKg[/mecloud]
Lê Huyền (The Diplomat)
