(Tinmoi.vn) Hàng ngàn binh lính Mỹ và Philippines đã bước vào cuộc tập trận quy mô vào sáng nay 5/5 sau khi Tổng thống Mỹ Barack Obama tuyên bố sẽ ủng hộ “cứng như thép” nước đồng minh châu Á của mình trước những căng thẳng tại biển Đông với Trung Quốc.
Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario cho biết cuộc tập trận mang tên Balikatan (Vai kề vai) kéo dài 10 ngày này rất cần thiết để đối phó với những thách thức lớn từ nước láng giềng khi họ muốn thay đổi “tình trạng hiện tại”.
Mặc dù không đề cập trực tiếp tới Trung Quốc nhưng quốc gia này đang nỗ lực để khẳng định chủ quyền lãnh thổ tại hầu hết biển Đông, khiến mối quan hệ với các nước láng giềng ngày càng thêm căng thẳng.
Phát biểu tại lễ khai mạc, Ngoại trưởng Philippines nói: “Trong những năm gần đây, căng thẳng tại khu vực Châu Á -Thái Bình Dương tăng lên do khiếu nại về hàng hải và lãnh thổ ngày một nhân lên hủy hoại các quy định của pháp luật”.
Ông nói thêm rằng cuộc tập trận năm nay sẽ tập trung vào lực lượng hải quân, giúp Philippines có thể giải quyết được những thách thức này.
Năm ngoái, Philippines đã phải nhờ đến sự can thiệp của Liên hợp quốc khi mà 70% khu vực biển Đông mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền là bất hợp pháp và đe dọa tự do hàng hải. Vùng biển này có trữ lượng dầu khí và khí đốt vô cùng giá trị và gần với các tuyến đường biển quan trọng. Tuy nhiên, Bắc Kinh đã từ chối sự phân xử của Liên hợp quốc và thúc giục Manila giải quyết tranh chấp thông qua đàm phán song phương.
Khoảng 2.500 binh sĩ Mỹ cùng 3.000 quân Philippines đang tham gia cuộc tập trận. Cuộc tập trận bắt đầu chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Obama đảm bảo với chính phủ Manila về những cam kết của Mỹ trong Hiệp ước phòng thủ chung năm 1951.
Cũng trong tuần qua, hai quốc gia này đã ký một thỏa thuận quốc phòng mới theo đó các lực lượng Mỹ sẽ được phép tiếp cận nhiều hơn tới các căn cứ quân sự của Philippines – đây là một phần chiến lược tái cân bằng khả năng quân sự của Mỹ tại châu Á.
Chuyến công du 4 nước châu Á của Tổng thống Obama đã khiến tình trạng căng thẳng trên biển giữa Bắc Kinh và các đồng minh của Washington trong khu vực trở nên xấu đi và gây ra những lo ngại về xung đột quân sự.
Philippines là quốc gia có lực lượng quân đội yếu nhất trong khu vực đã nhiều lần kêu gọi sự giúp đỡ của Mỹ khi Trung Quốc gia tăng áp lực quân sự và ngoại giao để kiểm soát các khu vực tranh chấp.
Mặc dù Tổng thống Obama đã tìm cách trấn an Philippines rằng Mỹ sẽ hỗ trợ đồng minh của mình trong trường hợp bị tấn công nhưng lại không đề cập đến các phương án giúp đỡ cụ thể nếu xung đột tại biển Đông có xảy ra. Kết thúc chuyến đi, ông đã cảnh báo Trung Quốc nếu nước này muốn sử dụng vũ lực trong việc tranh chấp lãnh thổ.
Phản ứng trước chuyến đi của ông Obama, chính quyền Trung Quốc đã buộc tội Tổng thống Mỹ là cấu kết với nước đồng minh “gây rối”.
Phát ngôn viên quân đội Philippines, trung tá Ramon Zagala cho biết cuộc tập trận này sẽ bắn đạn thật, các hoạt động tìm kiếm cứu hộ, các kịch bản ứng phó thảm họa tại một số địa điểm .
Bảo Linh (Theo AFP)
