Chuyên gia Mỹ: Tổng thống Putin đã giành chiến thắng ở Ukraine

Tổng thống Nga Putin đã giành chiến thắng ở Ukraine trong bối cảnh phương Tây phải đối mặt với nhiều thách thức mới như như biến động kinh tế toàn cầu và khủng hoảng người di cư.

Washington Post mới đây đã đăng tải bài phân tích của chuyên gia Marvin Kalb thuộc Viện Nghiên cứu Brookings về chiến thắng của Tổng thống Nga Vladimir Putin trong cuộc khủng hoảng Ukraine.

Cuộc xung đột ở Ukraine đã không còn thu hút sự chú ý của dư luận như trước. 18 tháng trôi qua kể từ khi Tổng thống Nga Vladimir Putin sáp nhập bán đảo Crimea vào Liên bang Nga cũng như hỗ trợ giao tranh nổ ra tại vùng Donbass. Khi đó Ukraine là đề tài nóng bỏng trên mặt báo.

Chuyên gia Marvin Kalb hiện đang công tác tại Viện Nghiên cứu Brookings ở Washington (Mỹ).

Ông Putin bị phương Tây phản đối mạnh mẽ, Nga phải chịu lệnh trừng phạt kinh tế. Quan hệ Đông-Tây trở nên xấu đi. Các nhà ngoại giao đặt ra câu hỏi về sự bắt đầu của một cuộc chiến tranh lạnh mới.

Giờ đây, khủng hoảng Ukraine không còn quan trọng như trước. Một trong những lý do chính là những vấn đề đáng chú ý khác xuất hiện như biến động kinh tế toàn cầu, khủng hoảng người di cư từ Trung Đông, châu Phi và cuộc tranh cử Tổng thống Mỹ 

Một lý do quan trọng khác đó là dường như ông Putin đã giành chiến thắng trong cuộc chiến ở Ukraine. Các nhà bình luận thường xuyên đưa ra những chỉ trích, phê bình ở phương Tây chỉ có thể đứng nhìn từ xa và buộc phải kìm nén cơn giận giữ.

Khoảng một năm trước, ông Putin phải đối mặt với một trong những quyết định lớn nhất trong nhiệm kỳ chính trị. Đó là thỏa hiệp với Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko hoặc lựa chọn giải pháp can thiệp quân sự.

Chỉ trong vòng vài tuần lễ, ông Putin đã đạt được thỏa thuận ngừng bắn với Tổng thống Poroshenko vốn không được các bên tuân thủ nghiêm túc.

Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Ukraine Petro Poroshenko.

Thủ tướng Đức Angela Merkel đầu năm nay đã nhanh chóng đàm phán một hiệp ước mới nhưng điều này phụ thuộc rất nhiều vào việc liệu ông Poroshenko có chấp nhận thỏa hiệp với lực lượng ly khai ở Donetsk và Luhansk cũng như trao quyền tự trị cho khu vực miền Đông.

Đối với Tổng thống Poroshenko, quyết định này không hề dễ dàng chút nào. Ông Poroshenko phải đối mặt với làn sóng phản đối mạnh mẽ từ các thành phần cực hữu trong khi nội bộ chính phủ gặp rắc rối và các vấn đề kinh tế nghiêm trọng.

Tổng thống Ukraine hiểu rằng, Mỹ và Đức sẽ không chiến đấu vì Kiev, mặc dù bày tỏ quan điểm ủng hộ mạnh mẽ nhưng chỉ dừng lại ở viện trợ tài chính và các phương tiện quân sự. Trong một môi trường thận trọng, ông Putin đã từng bước “đóng băng” cuộc xung đột, giống như những gì xảy ra ở Gruzia năm 2008.

Vượt xa các nhà lãnh đạo phương Tây, ông Putin giờ đây có thể gây ảnh hưởng và kiểm soát dòng chảy kinh tế, chính trị, ngoại giao ở Ukraine nếu cần thiết.

Ông Poroshenko (giữa) đang chịu nhiều sức ép từ phương Tây.

Để giành được “chiến thắng” này, ông Putin đã phải trả giá khá đắt. Nền kinh tế Nga đứng trước khó khăn, uy tín của ông Putin bị ảnh hưởng và Nga đang phải trải qua giai đoạn hỗn loạn. Nhưng điều này chưa thể ảnh hưởng đến vị thế chắc chắn trong Tổng thống Nga.

Tác giả Marvin Kalb thừa nhận rằng, Ukraine không giống như tình hình ở Tây Âu, nơi nền kinh tế phát triển rõ rệt. Ukraine lại là quốc gia có chung đường biên giới với Nga cũng như có sự liên hệ trong các yếu tố văn hóa, ngôn ngữ và tôn giáo.

Xét trên phương diện lịch sử, Ukraine từng là một phần trong Liên Xô và chỉ tách ra vào năm 1991. Ukraine vẫn luôn chịu ảnh hưởng từ Nga cho đến nay. Bởi vậy, cuộc xung đột Ukraine lần này sẽ không thể chấm dứt nếu Kiev và Moscow không đạt được tiếng nói chung.

Quan điểm của ông Putin trên thực tế không khác so với những người tiền nhiệm. Ông Putin không đặt ra lập trường mới mà chỉ duy trì những nét tương đồng mà Ukraine và Nga đã cùng chia sẻ từ hàng ngàn năm trước.

Tổng thống Nga có thể chấp nhận một Ukraine độc lập nếu như Kiev vẫn duy trì sự “thân thiện” đối với lợi ích của Nga. Ông Putin cho rằng mình có thời gian để nắm Ukraine trong lòng bàn tay trong khi phương Tây tỏ ra yếu ớt, chia rẽ và sẵn sàng chấp nhận một thỏa thuận từ Nga.

Đăng Nguyễn