Chính quyền Obama có thể sẽ sớm công bố ít nhất 1 phần trong một chương mật gồm 28 trang từ cuộc điều tra của quốc hội về vụ khủng bố 11/9 mà có thể làm sáng tỏ khả năng Saudi có kết nối với những kẻ tấn công.
 |
Khói bốc lên từ tòa tháp đôi Trung tâm Thương mại Quốc tế trong vụ khủng bố 11/9/2001 tại Mỹ. Ảnh: AP |
Các tài liệu này được lưu giữ trong một phòng an toàn ở tầng hầm của điện Capitol, chứa thông tin từ cuộc điều tra của Quốc hội về "các nguồn hỗ trợ nước ngoài cụ thể dành cho một số tên không tặc trong vụ 11/9 trong khi chúng ở Mỹ".
Bob Graham, người từng là đồng chủ tịch của ủy ban điều tra chung cho biết tài liệu chỉ ra những nghi ngờ đối với Saudi.
Cựu thượng nghị sĩ đến từ Florida này cho biết một quan chức chính quyền nói với ông rằng các quan chức tính báo sẽ quyết định trong vài tuần tới là liệu có nên tiết lộ ít nhất một phần tài liệu này hay không. Việc tiết lộ sẽ diễn ra vào thời điểm mà quan hệ giữa Mỹ và Saudi Arabia đang căng thẳng. Saudi vốn là đồng minh lâu năm của Mỹ.
"Tôi hy vọng quyết định này là để tôn vinh người Mỹ và khiến nó có giá trị", ông Graham nói với chương trình Meet the Press của NBC hôm 24/4.
"Câu hỏi chưa có lời giải quan trọng nhất về vụ 11/9 đó là: 19 kẻ tiến hành âm mưu tinh vi này đã thực hiện một mình hay có sự hỗ trợ?".
Tim Roemer, thành viên của cả 2 cuộc điều tra - cuộc điều tra chung của quốc hội và Ủy ban 11/9 - đã đọc chương mật này 3 lần, mô tả rằng 28 chương này là "báo cáo sơ bộ của cảnh sát".
"Có những manh mối. Có những lời cáo buộc. Có những báo cáo của nhân chứng. Có bằng chứng về những kẻ không tặc, về những người mà chúng đã gặp - tất cả những thứ khác nhau mà Ủy ban 11/9 sau đó được giao nhiệm vụ xem xét và điều tra", cựu nghị sĩ đảng Dân chủ đến từ bang Indiana nói hôm 22/4.
 |
Một bức ảnh chụp từ trên không cho thấy cảnh Trung tâm Thương mại Thế giới sụp đổ năm 2001. Ảnh:News Corp Australia |
Saudi phủ nhận không dính líu
15 trong số 19 tên không tặc là công dân Saudi Arabia. Chính phủ Saudi nói rằng họ "đã bị cáo buộc tội đồng lõa một cách oan uổng và bệnh hoạn" trong các vụ tấn công và họ đang chiến đấu chống những kẻ cực đoan, đang làm việc để kiếm soát chặt chẽ hơn các kênh tài chợ cho chúng.
Tuy nhiên, Saudi từ lâu cũng nói rằng họ sẽ hoan nghênh việc giải mật 28 chương tài liệu này bời nó sẽ "cho phép chúng tôi đáp trả bất cứ cáo buộc nào một cách rõ ràng, đáng tin cậy".
Nên đọc28 trang tài liệu mật này nằm trong bản báo cáo dài 838 trang được thực hiện theo lệnh của cựu tổng thống George W Bush. Ông Bush từng nói việc công bố bản báo cáo có thể sẽ tiết lộ các nguồn tin tình báo và các phương pháp.
Tuy nhiên, các mối quan hệ ngoại giao giữa Mỹ và Saudi cũng được tin là một yếu tố.
Ben Rhodes, phó cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Barack Obama nói rằng ông Obama đã yêu cầu Giám đốc Tình báo Quốc gia James Clapper xem xét việc có thể giải mật các tài liệu này.
"Khi việc đã xong, chúng tôi mong sẽ có sự giải mật ở mức độ nào đó để cung cấp thêm thông tin", ông Rhodes nói với các phóng viên tại Riyadh hồi tuần trước nhân cuộc gặp mặt giữa Tổng thống Obama và đức vua Salman cùng các nhà lãnh đạo khác của Saudi.
Nhà Trắng cho biết 28 trang tài liệu không được đưa ra trong các cuộc thảo luận của các nhà lãnh đạo.
Cả cuộc điều tra của quốc hội lẫn ủy ban 11/9 đều không tìm thấy bằng chứng cho thấy chính phủ Saudi hoặc các quan chức cấp cao của nước này cố ý hỗ trợ cho những kẻ chỉ huy những vụ tấn công khiến gần 3.000 người thiệt mạng.
Những câu hỏi chưa có lời đáp
Nhưng theo ông Graham, người thân của các nạn nhân và một số chính trị gia nghĩ rằng có lý do để điều tra thêm về khả năng Saudi có liên quan.
Roemer nói rằng có nhiều câu hỏi về vai trò của Fahad al Thumairy, một quan chức tại lãnh sự quán Saudi ở Los Angeles, người bị cáo buộc giúp 2 tên không tặc tìm nhà và vé đi lại sau khi chúng tới nam California.
Al Thumairy sau đó đã bị từ chối cho nhập cảnh vào Mỹ hồi tháng 5/2003 sau khi Bộ Ngoại giao Mỹ cho rằng ông ta có thể liên quan tới hoạt động khủng bố.
Roemer cũng muốn biến thêm về Omar al Bayoumi, người bị tình nghi mạnh mẽ là gián điệp của Saudi và bị cáo buộc giúp đỡ những tên không tặc.
"Chúng tôi đã không tìm ra sự liên can của chính phủ Saudi ở mức cao nhất trong các vụ tấn công 11/9", ông Roemer nói.
Nhưng ông nói thêm: "Chúng tôi chắc chắn đã không miễn trừ Saudi... Saudi là một mảnh đất màu mỡ để gây quỹ cho al-Qaeda. Một vài điều trong những vấn đề này tiếp tục là vấn đề của ngày hôm nay. Đó là lý do tại sao tôi cần tiếp tục tìm hiểu nguyên nhân sâu xa của nó".
Một website thúc đẩy việc công bố các tài liệu này - 28page.org - chỉ ra một tài liệu khác được giải mật hồi tháng 7/2015. Tài liệu này đã vạch ra những cách mà ủy ban có thể kiểm tra khả năng Saudi có liên quan tới vụ khủng bố.
Tài liệu 47 trang này đã liệt kê một số trang cá nhân quan tâm và đặt ra một số câu hỏi có thể đi theo. Và một cái tên gián điệp al-Qaeda bị tình nghi là Ghasan al Sharbi.
 |
| Trang nhất tờ New York Post sau vụ khủng bố 11/9. Ảnh: News Limited |
Al Sharbi - người từng tham gia các khóa học bay tại khu vực Phoenix trước vụ 11/9 - đã bị bắt vào năm 2002, tại cùng địa điểm mà Abu Zubaydah - kẻ huấn luyện hàng đầu của al-Qaeda - bị bắt giữ ở Pakistan.
Tài liệu này nói rằng sau khi al Sharbi bị bắt, FBI đã hát hiện ra một số tài liệu được chôn gần đó. Một trong số này là giấy chứng nhận phi công của Sharbi bên trong một phong bì được gửi từ Đại sứ quán Saudi tại Washington. Tuy nhiên, không rõ cái này được gửi từ đại sứ quán hay nó chỉ là một cái phong bì được dùng lại.
Một báo cáo tổng thanh tra CIA vào tháng 6/2015 cho biết không có thông tin đáng tin cậy rằng chính phủ Saudi "liên quan tới việc này và hỗ trợ tài chính cho khủng bố trước ngày 11/9".
Nhưng bản báo cáo cũng nói rằng một số người thuộc Trung tâm Chống khủng bố và
Đơn vị Cận Đông của CIA "suy đoán rằng những cảm tình viên bất đồng chính kiến trong chính phủ có thể đã hỗ trợ al-Qaeda".
Phần còn lại của chương này với tựa đề "Những vấn đề liên quan tới Saudi Arabia", được bôi đen.
Một dự luật chỉ đạo tổng thống công bố chương tài liệu 28 trang này đã được đưa ra tại Thượng viện và gần ba chục đảng viên đảng Cộng hòa và Dân chủ trong Hạ viện đã ủng hộ một nghị quyết tương tự. Các nghị sĩ
Walter Jones, Stephen Lynch và Thomas Massie của đảng Cộng hòa đã viết cho ông Obama hồi tuần trước, nói rằng họ không nghĩ việc tiết lộ chương này sẽ gây tổn hại an ninh quốc gia mà còn có thể đem đến cái kết cho gia đình các nạn nhân.
Ông Adam Schiff, thượng nghị sĩ đảng Dân chủ ở Ủy ban Tình báo Hạ viện đã đọc các trang tài liệu này và cho biết trong khi ông muốn thấy chúng được giải mật để chấm dứt những suy đoán về những gì họ nói thì việc tiết lộ chúng sẽ không dập tắt tranh luận về vấn đề này
Bảo Linh (news.com.au)
