(Tinmoi.vn) Việc Trung Quốc do thám tại RIMPAC tiết lộ một sự mất kết nối đáng lo ngại trong nhận thức về tự do hàng hải của họ.
Mặc những bình luận nhẹ nhàng của các quan chức quân đội Mỹ, việc Trung Quốc điều tàu hải quân đến do thám các cuộc tập trận RIMPAC quốc tế gần Hawaii không có nghĩa rằng Mỹ được phép hợp pháp tiến hành điều tương tự gần Trung Quốc. Thay vì thế, phát ngôn viên Bộ Quốc Phòng Trung Quốc phàn nàn vào hôm thứ 5 (31/7) rằng, nhiệm vụ trinh sát của Mỹ “đe dọa nghiêm trọng đến an ninh quốc gia của Trung Quốc.”
Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ
Theo tin tức trước đây, Đô đốc Samuel J. Locklear III, chỉ huy lực lượng Thái Bình Dương của Mỹ đã nhã nhặn một cách đáng ngạc nhiên về tiết lộ rằng một tàu tình báo phụ của Trung Quốc đang theo dõi các cuộc tập trận RIMPAC trong khu vực đặc quyền kinh tế (EEZ) của Haiwaii. Ông Locklear đã phát hiện ra sự hiện diện của con tàu Trung Quốc tức là Trung Quốc thừa nhận “các hoạt động quân sự và hoạt động khảo sát trong các vùng EEZ của một nước khác… đúng luật pháp quốc tế và có thể chấp nhận được.” Tuy nhiên, Trung Quốc lại phản đối Mỹ làm nhiệm vụ do thám trong vùng EEZ của Trung Quốc, trong khi theo Mỹ, đó là các vùng biển nằm ngoài phạm vi 12 lãnh hải (EEZ), và là vùng biển quốc tế và vì vậy, đó là hành động “chơi đẹp” trong nhiệm vụ điều tra, trinh sát. Việc Trung Quốc bị nhận diện có tàu trong vùng EEZ, Đô đốc Locklear hy vọng Trung Quốc tuân theo luật quốc tế cơ bản.
Tuy nhiên, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc, ông Geng Yasheng, tại hội nghị các bộ trưởng diễn ra hàng tháng, đã biện hộ cho sự hiện diện của tàu AGI của Trung Quốc trong vùng EEZ của Hawaii, rằng, con tàu này tuân thủ theo đúng luật pháp quốc tế. Ông nói: “Chúng tôi hy vọng Mỹ (sẽ) thừa nhận các quyền hợp pháp của con tàu Trung Quốc.”
Còn nữa, vị trí mà con tàu Trung Quốc đang hoạt động một cách hợp pháp dường như không thay đổi sự căm ghét cho những hành động tương tự của các con tàu Mỹ. Ông Geng phản đối sự liên quan giữa hai bên: “Những hành động của tàu hải quân Trung Quốc, về phạm vi, tần suất hay mô hình đều không thể so sánh với tàu Mỹ và sự trinh sát cự ly gần cường độ cao của máy bay và tàu Mỹ.”
Quan chức Trung Quốc cùng chỉ ra những hành động do thám của Mỹ là một trong ba yếu tố đã hạn chế các hợp tác quân sự Mỹ-Trung. Trong một dấu hiệu rằng Trung Quốc sẽ nhanh chóng tiếp cận đến vị trí Mỹ hoạt động, ông Geng cảnh báo rằng, Mỹ “đã gây tổn thương nghiêm trọng cho an ninh quốc gia và có thể dễ dàng gây các cuộc đụng độ trên biển và trên không.”
Vậy, dường như Trung Quốc muốn kịch liệt bảo vệ quyền lợi được tiến hành trinh sát gần Mỹ trong khi phủ nhận Mỹ có quyền tương tự. Khi biện hộ cho hoạt động của tàu do thám của Trung Quốc gần Hawaii, ông Geng nhấn mạnh hành động này là “phù hợp theo luật quốc tế và luật nội địa của Mỹ.”
Các chuyên gia đã chỉ ra rằng Trung Quốc muốn dựa vào luật nội địa để biện mình cho lập trường dường như mâu thuẫn của mình. Vậy, Trung Quốc có quyền hợp pháp hóa hành động của mình gần Hawaii dựa vào luật Mỹ trong khi phủ nhận Mỹ có quyền tương tự dựa vào luật Trung Quốc.
Theo tuyên bố “đường 9 đoạn” của Trung Quốc, hầu hết biển Đông đều thuộc Trung Quốc- vì vậy họ có quyền do thám và trinh sát?
Chi MK (Theo Diplomat)
