Chưa đầy 4 năm trước, Volodymyr Zelensky là một trong những diễn viên hài nổi tiếng nhất Ukraine. Ông tham gia một chương trình châm biếm và biểu diễn trong một đoàn kịch với chiêu dùng "của quý" chơi piano trong 5 phút.
Zelensky, hiện 44 tuổi, đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống vào năm 2019. Phần lớn chiến dịch tranh cử của ông bị cáo buộc được nhà tài phiệt giàu nhất Ukraine, Igor Kolomoisky, tài trợ. Những nhà biên kịch “Servant of the People" (chương trình mà Zelensky từng tham gia) cũng không thể ngờ rằng ông giờ là trung tâm của cuộc chiến mới tại châu Âu.
Trong đoạn video ngắn được phát vào nửa đêm 24/2, ông Zelensky nói rằng người Nga "muốn phá hủy Ukraine về mặt chính trị bằng cách hạ bệ nguyên thủ quốc gia". Ông tuyên bố mình trở thành mục tiêu số 1, gia đình ông là mục tiêu số 2 của Nga.
Có quá khứ phù phiếm nhưng các chuyên gia nói rằng ông Zelensky đã đứng lên vì hoàn cảnh nhiều hơn, dù đó chỉ là những bài phát biểu nóng nảy nhắm vào người Nga và những đồng hương trước và sau khi ông Putin phát động tấn công. 3 giờ trước khi quân đội Nga tấn công Ukraine, ông Zelensky đã gửi đi thông điệp của mình tới người dân Nga, xin hãy dừng lại và xem lại những gì họ đang làm. "Các bạn đang chiến đấu vì điều gì? Và với ai?", ông nói trong bài phát biểu đăng lúc 2h sáng ngày 24/2.
Khi nói chuyện với người dân Ukraine, ông Zelensky hô hào mọi người giữ vững đường lối chống Nga và chiến đấu vì tổ quốc. "Chúng tôi đã cắt đứt quan hệ ngoại giao với Nga. Những ai chưa mất hết lương tâm ở Nga, đã đến lúc ra ngoài và biểu tình phản đối chiến tranh với Ukraine".
Ông Zelensky kêu gọi thiết quân luật và vẫn bướng bỉnh bất chấp lực lượng Nga và Belarus đã đổ bộ ở cả đường bộ, đường không, đường thủy, phong tỏa thủ đô Kiev khi người dân nháo nhác bỏ chạy. Những phản ứng của ông Zelensky trong thời gian qua khiến nhiều người kinh ngạc. Thậm chí, có người còn cho rằng ông ấy không phải một nhà lãnh đạo tồi.
Ban đầu, người ta cho rằng Zelensky là con rối của nhà tài phiệt Kolomoisky. Tuy nhiên, ông tự nhận mình là một chiến binh chống lại tài phiệt, giống như việc ông lớn lên ở miền Đông (thân Nga) nhưng lại theo chủ nghĩa dân tộc.
Russ Bellant, một nhà nghiên cứu lâu năm về Ukraine đã nói về Zelensky như sau: "Ông ấy duy trì một chính phủ thống nhất, không theo Nga cũng không theo Mỹ. Ông ấy biết mình đang ở giữa một trò chơi quyền lực lớn giữa các siêu cường và dường như biết mình đang làm gì. Ông ấy đang tự xử lý khá tốt, biết trò cá cược này thực sự là gì nhưng cũng biết kết cục của Viktor Yanukovych". Yanukovych, 71 tuổi, là tổng thống thứ 4 của Ukraine, bị lật đổ trong cuộc cách mạng Maidan năm 2014.
Trong “Servant of the People”, Zelensky đóng vai Vasily Goloborodko, một giáo viên trung học. Vào một buổi sáng, ông thức dậy và biết mình đã được bầu làm tổng thống của đất nước với hơn 60% phiếu bầu. Theo vở kịch, một học sinh của Goloborodko đã đăng đoạn video ông chống tham nhũng lên mạng và nó lan truyền mạnh mẽ. Trong các vở hài kịch của mình, Zelensky luôn châm biếm nạn tham nhũng ở Ukraine và cho thấy đất nước sẽ như thế nào nếu theo chế độ dân chủ.
Tuy nhiên, trong chiến dịch tranh cử tổng thống của mình, Zelensky đã sử dụng một chiếc Mercedes chống đạn do Kolomoisky tài trợ. Nhà tài phiệt này là người chống lại quân ly khai bằng đội quân của riêng mình, gọi Tổng thống Putin là "gã lùn phân liệt", ăn cá mập sống ngay tại văn phòng để đe dọa khách hàng... Chính vì vậy mà việc Zelensky có quan hệ với Kolomoisky gây chú ý.
FBI bắt đầu điều tra Kolomoisky vào năm 2019 vì phạm tội tài chính liên quan đến một số lợi ích của Mỹ. Các công tố viên Mỹ cho biết ông ta và một đối tác đã tham ô và lừa đảo PrivatBank hàng tỷ USD và rửa tiền thông qua những tài sản của họ tại Mỹ. Năm ngoái, ông cũng bị Mỹ trừng phạt chính thức vì phá hoại nền dân chủ ở Ukraine.
Bất chấp mối quan hệ với Kolomoisky, Zelensky vẫn không bị coi là gã hề quái đản hay bù nhìn của các tỷ phú Ukraine. "Dù nhiều nhà bình luận gán cho Zelensky danh xưng Donald Trump Ukraine vì thiếu kinh nghiệm chính trị và từng hoạt động trong showbiz, trên thực tế, ông ấy là một diễn viên chính trị lão luyện", Nina Jankowicz, một chuyên gia về Ukraine tại Trung tâm Wilson ở Washington, DC viết.
Zelensky đã cho thấy mình có sở trường đứng trước và là trung tâm của một scandal quốc tế. Vào tháng 7/2019, sau cuộc điện đàm với Zelensky, cựu Tổng thống Donald Trump đã dựa vào đó để điều tra tham nhũng nhà Biden ở Ukraine. Cuộc gọi cũng biến những thỏa thuận kinh doanh béo bở của Joe và Hunter Biden tại nước này trở thành tâm điểm.
Ngay cả khi lực lượng Nga tiến về Kiev ngày 24/2, người Ukraine cùng bạn bè, người thân của họ đều đặt hy vọng vào Zelensky. "Zelensky không có nhiều kinh nghiệm chính trị, nhưng chúng tôi hy vọng ông ấy nhận được hỗ trợ từ chính phủ của mình và những nước khác. Tình hình đang rất tệ. Không ai có thể thoát khỏi đất nước. Bạn bè tôi đang dưới hầm trú bom", một phụ nữ Ukraine đang sống tại Italy nói với tờ New York Post sau khi nghe tin từ quê nhà.
(Theo NYP)
>> Xem thêm: Cận cảnh người dân thủ đô Ukraine ùn ùn kéo xuống ga tàu điện ngầm trú bom
