Chuyện lạ bốn phương: Vào hồi cuối tháng 7/2021, trong cuộc họp để chọn ra các di sản thế giới mới tại Phúc Châu, Trung Quốc, UNESCO đã đưa ra quyết định đưa địa điểm khảo cổ và xác ướp nhân tạo của văn hóa Chinchorro từ vùng Arica và Parinacota, Chile vào danh sách Di sản thế giới.
Đây được xem là địa điểm thứ 7 tại Chile được UNESCO công nhận và đưa vào mức độ bảo vệ di sản cao nhất nhờ giá trị phổ quát nổi bật.
Theo đó, người Chinchorro định cư tại các vịnh ven biển của sa mạc Atacama thuộc Chile ngày nay vào khoảng 7.000 năm trước Công nguyên.
Họ đã bắt đầu phát triển kỹ thuật ướp xác vào khoảng 5.000 năm trước Công nguyên, tức là những xác ướp Chinchorro này đã tồn tại hơn 7.000 năm, trước người Ai Cập cổ đại 2.000 năm.
Nếu như những xác ướp Ai Cập để dành cho những pharaoh hay những người ưu tú, thì người Chinchorro lại có cách tiếp cận bình đăng hơn để tôn vinh những người đã qua đời.
Những xác ướp được khai quật chỉ được chôn dưới bề mặt vài cm hoặc trong những địa điểm có dấu hiệu cư dân sinh sống.
Dựa trên các hao mòn cũng như những dấu hiệu trên các xác ướp được tìm thấy, nhiều chuyên gia cho rằng chúng được xem là một phần của cuộc sống gia đình và cộng đồng, được đào lên trong những dịp nhất định và sau đó được cải táng.
Những xác ướp được các nhà khảo cổ tìm thấy có cả trẻ sơ sinh và bào thai và có lẽ tỷ lệ tử vong thai nhi cao ở vùng sa mạc giàu thạch tín, có hai màu đen và đỏ.
Những xác ướp màu đen được xử lý bằng việc tách cơ thể người chết ra hoàn toàn và sau đó ghép lại. Xác ướp màu đỏ được xử lý bằng cách rạch những đường nhỏ để loại bỏ nội tạng, sau đó làm khô khoang cơ thể.
Các xác ướp thường được nhồi bằng gậy và lau sậy, trang trí tóc giả và được đắp mặt nạ đất sét.
Những xác ướp này đã tồn tại hàng nghìn năm và được bảo quản tốt do khí hậu khô cằn, độ mặn cao và gần bờ biển.
>>XEM THÊM: Vén màn bí ẩn: 7 sự thật về Hệ Mặt Trời thách đố các nhà khoa học
Thứ trưởng Di sản Văn hóa của Chile, Emilio De la Cerda, người làm việc trực tiếp với UNESCO xác nhận có hai loại xác ướp Chinchorro.
Trong đó một là ướp xác bởi điều kiện tự nhiên, hai là được ướp nhân tạo, sử dụng những kỹ thuật cổ xưa hơn thời Ai Cập.
Những xác ướp nhân tạo có chất liệu, điêu khắc và thẩm mỹ độc đáo phản ánh vai trò cơ bản của người chơi cũng như tâm linh phức tạp trong xã hội Chinchorro cổ xưa.
Việc nơi này được công nhận là Di sản thế giới bởi UNESCO cho thấy những nỗ lực của chính quyền địa phương trong việc thúc đẩy du lịch khảo cổ học tại đây cho phép những người đánh bắt cá tại địa phương có thêm cơ hội việc làm, trở thành người trông coi các khu chôn cất xác ướp Chinchorro.
